Preek over Mattheus 2:23 De plaats waar de Here jezus gaat wonen spreekt van Zijn vernedering
ORDE VAN DIENST
Votum
Vrede/Zegengroet
Psalm 118:9,10
Geloofsbelijdenis van Nicea
Psalm 22:2,3,9,10
Gebed
Schriftlezing: Jesaja 50: 4-11; Jesaja 52:13-53:7
Mattheus 2 19-23
Collecte
Gezang 36
Tekst: Mattheus 2:23
Verkondiging van het evangelie
Psalm 69:3,10,11
Dankgebed
Gezang 13:1,2,5,6
Zegen
Geliefde gemeente van onze Here Jezus christus, broeders en zusters, jongens en meisjes
De Here Jezus, de Zoon van God is geboren. De engelen hebben het is de velden van Efrata uitgeroepen en uitgestraald. Maar wel met een vreemde boodschap. De herders zullen hem vinden in een voerbak. De koning in een voerbak. Bij arme ouders. Toch wordt hij geboren in de koningsstad Bethlehem. Daar waar de HERE gezegd heeft dat de Verlosser geboren zal worden.
De Zoon van God in een voerbak, heel arm. De koning van de Joden, de beloofde Koning van de wereld geboren. Hij kan zelfs niet in de koningsstad Bethlehem blijven. Hij moet vluchten voor de soldaten van die verschrikkelijke koning Herodes. De Zoon van God moet vluchten voor een handlanger van de duivel. Kan deze Jezus wel de Zoon van God zijn? Kan een vluchteling wel de man zijn die de wereld toekomst en hoop moet geven?
Dan komt het moment dat de verschrikkelijke Herodes dood is. De Here Jezus kan terug naar Israël. Je merkt dat de bedoeling is dat Hij samen met Zijn ouders terug gaat naar Bethlehem. Dat is de stad van David. Dat lijkt ook heel logisch. Toch gaat dat niet door. Als je er op let wie de opvolgers van die verschrikkelijke Herodes zijn dan is het in Bethlehem niet echt veilig. Dan zoekt de Here Jezus nog steeds onnodig het gevaar op.
Het besluit is dan om toch terug te gaan naar het noorden van Israël. Waar Jozef en Maria vandaan komen. Is dat nu wel verstandig? Dat maakt het voor de Here Jezus later niet makkelijker om als de beloofde Verlosser erkent te worden.
Je ziet hier wat we ook vanuit de Bijbel in de Catechismus belijden dat de Here Jezus vanaf het begin van Zijn leven op aarde geleden heeft. Hij was een vluchteling, Hij was arm. Bij die armoede hoorde ook dat Hij juist in Nazareth moest opgroeien. De vernedering van de Zoon van God voor Gods uitverkoren volk stopt niet na de vlucht na Egypte. Die gaat verder en dieper. Wat daarvan de plaats is van zijn wonen en opgroeien in Nazareth zien we nu verder in de preek. Ik verkondig jullie het evangelie van Christus onder het volgende thema:
DE PLAATS WAAR JEZUS GAAT WONEN SPREEKT VAN ZIJN VERNEDERING
1. Door God aangewezen
2. Door de profeten voorzegd
1. Door God aangewezen
Als je goed oplet zie je dat de geboorte van de Here Jezus en wat erom heen gebeurd is, vol is van bewijzen dat de HERE de geschiedenis stuurt. Hij laat rond de geboorte van de beloofde Verlosser zo duidelijk zien dat alles in Zijn hand is. Ik noem een paar dingen.
a. De HERE komt door een engel naar Zacharias, Maria en Jozef. Hij laat horen hoe onder heel bijzondere omstandigheden Johannes en de Here Jezus geboren zal worden. De hemel komt naar de aarde en het vervolg laat zien dat het ook echt zo gebeurt zoals de HERE het door een engel heeft laten horen.
b. De HERE laat door de sterren aan mensen heel ver weg weten dat de Redder van de wereld, de Koning van de Joden geboren is. Ze gaan op weg en de HERE wijst ze zelf de weg en brengt ze bij de Here Jezus.
c. De beloofde Verlosser moet volgens Gods belofte in Bethlehem geboren worden. De Here God zorgt er voor dat de man die denkt dat hij alles te zeggen heeft de keizer van Rome een volkstelling uitschrijft op het moment dat Maria zwanger is en moet bevallen. Daardoor gaan Jozef en Maria naar Bethlehem en wordt de Verlosser jezus Christus volgens Gods belofte in Bethlehem geboren.
d. Ineens schijnt er hemels licht in de nacht over de velden van Efrata. De HERE stuurt een hemels leger dat laat zien dat er een geschenk uit de hemel op aarde gekomen is. Hij die de echte vrede is en brengt.
e. Koning Herodes heeft uitgerekend hoe hij de beloofde Verlosser zo goed als zeker kan doden. Door de jongens van 0 tot drie jaar in Bethlehem bij een verrassingsactie allemaal dood te maken. Hoe geheim zijn actie ook is geweest toch is het de HERE die het weet. Hij waarschuwt Jozef zodat hij met Maria en het Kind Jezus op tijd kan vluchten. De HERE is God en niemand meer. Hij zorgt dat Zijn plan van verlossing werkelijkheid wordt.
De HERE laat door alles heen zien dat Hij alles in Zijn hand houdt. Dat de duivel en al Zijn tegenstanders uiteindelijk altijd in het stof bijten en zullen bijten. Dat betekent niet dat het voor de Here Jezus altijd makkelijk zal gaan. Juist niet. Zijn werk als de Verlosser zal er voor zorgen dat Hij veel pijn en veel ellende en vernedering moet meemaken. Want Zijn hiel zal vermorzeld worden. Gen 3:15.
Dat zien we hier ook gebeuren. De Here jezus, de Zoon van God, de Verlosser is geboren in Bethlehem. Het lijkt er op dat Hij daar zal blijven. Je zou verwachten dat Hij juist hier in Bethlehem al meer zal laten zien dat Hij de grote Zoon van David is. Dat Hij daar in Bethlehem al meer naar Zijn koning-zijn zal toegroeien. De duivel wil voorkomen dat de Here Jezus koning wordt.
Dan moet de Here Jezus vluchten voor Herodes. Zelfs naar een ander land! Hij moet zelfs het land van God voor Zijn volk verlaten. De beloofde Koning gaat in ballingschap. Zelfs in het land waaruit Gods volk als slaven moest wonen, moest Christus leven. Als vluchteling. Als iemand die geen nekel recht had in die tijd buiten Gods volk. Het land van de verdrukker daar moet Christus heen. Het land waar de duivel zijn grote aanslag op Gods volk deed. Ook nu kan de duivel de Verlosser van Gods volk niet dood krijgen. Ook niet in het land Egypte. De HERE laat Zijn Zoon uit Egypte komen. Als teken dat zelfs buiten het land van God niemand de Verlosser kan tegenhouden om Gods volk in Zijn land te gaan verlossen. Om vanuit het beloofde land de hele aarde als Gods wereld te veroveren.
Het moment komt dat een engel van de HERE tegen Jozef zegt dat ze terug moeten gaan naar Israël. Dan zie je dat de bedoeling is om weer naar Judea te gaan. Het lijkt er op dat Bethlehem de plaats is waar ze willen gaan wonen. Daar hoort de grote Zoon van David toch thuis! Dan komen Jozef en Maria er achter wie de opvolger van Herodes geworden is in Judea. Dat blijkt Archelaus te zijn. Een man die echt een zoon van vader Herodes is. Wreed en slecht! Als Herodes gestorven is reist zijn zoon Archelaus naar Rome. Hij wil er voor zorgen dat de keizer in Rome hem als opvolger van zijn vader aanstelt. Er reizen ook 50 vertegenwoordigers van het Joodse volk naar Rome. Zij gaan de keizer vragen om deze Archelaus niet als koning aan te stellen. Het gevolg is dat Archelaus niet de rang van koning krijgt maar van viervorst. Hij krijgt de helft van het grondgebied van zijn vader. Hij neemt als hij terug is in Israël verschrikkelijk wraak op de Joden. Hij vermoordt velen wreed. Het is logisch dat Jozef zich met Maria en Jezus niet veilig voelt in het gebed waarover deze man regeert. Het is de HERE zelf die dan ook laat weten dat ze niet hier in Israël moeten gaan wonen maar naar het noorden van het land moeten gaan. Naar het gebied waar Jozef en Maria vandaan komen. De Here Jezus is volgens Gods plan in Bethlehem geboren. Toch moet hij onder de mensen bekend gaan staan als Jezus van Nazareth. Het moet duidelijk zijn dat dit Kind niet door rijkdom en door eer maar door lijden tot overwinning komt. Hij kan niet zonder lijden en vernedering onze Redder zijn. Dat hebben de profeten in Gods naam ons al gezegd. We letten daarop in de tweede plaats.
2. Door de profeten voorzegd
Jozef en Maria gaan met de Here Jezus terug naar de plaats waar ze voor de geboorte van de Here Jezus woonden. Naar Nazareth. Nazareth is een klein plaatsje in het uiterste noorden van Israël. Het is de streek waar de profeet Jesaja van spreekt: “Doch er zal geen donkerheid wezen voor het land dat in benauwdheid was. Zoals Hij in het verleden smaad bracht over het land van Zebulon en over het land van Naftali, zo brengt Hij in de toekomst eer over de weg der zee, de overzijde van de Jordaan, de landstreek der heidenen.” 8:23
Nazareth is wel het tegenovergestelde van Bethlehem. Bethlehem de stad van David, de stad van de grote koning. Nazareth een klein plaatsje in de streek die vaak meer heidens is dan dat ze van een leven met de HERE getuigt. Het noorden van Israël en dan ook vooral een plaatsje als Nazareth staan niet hoog aangeschreven bij Gods volk dat meer in de richting van Jeruzalem en Bethlehem woont. Daar wil je toch niet wonen als kind van God! Wanneer later Filippus tegen Nathanaël zegt dat ze de beloofde Verlosser gevonden hebben en dit Jezus, de zoon van Jozef uit Nazareth is, is de reactie van Natanaël deze: “Kan uit Nazareth iets goeds komen?”
Wie gaat er nu in Nazareth wonen? Wie gaat er nu wonen in een buurt met veel vluchtelingen en buitenlanders? Wie gaat nu wonen in een omgeving waarin er zoveel mensen wonen die wij maar niks vinden? Wie gaat er nu daar wonen waar er zoveel ongeloof en ongelovig leven is? Daardoor moet je toch wel negatief beïnvloed worden? Ik denk dat meerdere van ons zo’n gevoel zich goed kunnen voorstellen.
Wat doet de Zoon van God, wat doet de beloofde Verlosser? Hij gaat er heel bewust wonen! De Zoon van God voelt zich niet te goed om tussen ongelovigen te wonen. Hij voelt zich niet goed voor tokkies, voor misdadigers en ook niet voor hoeren. Hij zoekt ze op. Hij voelt zich niet te goed voor heidenen. Voor mensen die een andere god aanbidden of die zeggen dat er geen god is. Hij laat ze niet links liggen. Hij gaat onder ze wonen. Hij de Zoon van God die zo heilig is, die voor 100% in liefde voor de Vader in de hemel leeft. Hij die vanuit het diepst van Zijn hart alle zonden haat. Toch zoekt Hij zondaars op! Weet je wat de HERE hiermee ook laat zien? Dat de zonde dat jij je beter en meer dan andere zondaars voelt en denkt dat jij daarom meer recht op Gods liefde en verlossing hebt een ergere zonden is dan dat je een misdadiger of een hoer bent. Wie zichzelf niet als verloren zondaar ziet dit nergens recht op heeft, leeft in zonde!
De Here Jezus gaat lijden in Nazareth. In een omgeving waar het ongeloof nog sterker op Hem afkomt als in andere streken van Israël. Hij lijdt daaraan om juist ook het ligt daar in het donker te laten schijnen! Om dat ligt te laten schijnen over de landstreek van de heidenen! Daarin zie je nog iets geweldigs. Het wonen van de Here Jezus in Nazareth laat al zien dat Hij niet alleen gekomen is voor het volk Israël. Niet alleen gekomen is voor mensen die met de bloedband aan Abraham verbonden zijn. Gods liefde gaat uit naar zondaars onder alle volken. Volgens Zijn belofte komt de Verlosser voor mensen uit alle volken, van alle rassen. De HERE zegt nooit tegen een volk dat ze niet tot Christus mogen komen. Hij nodigt ze uit om juist met verdriet over eigen zonden tot hem te komen. De HERE zegt nooit: minder Israëlieten, minder Nederlanders, minder Pakistani of minder Marokkanen. Hij roept mensen zonder onderscheid van volk of ras in liefde tot Christus. De Here Jezus werd mens en ging zelfs in de landstreek van de heidenen wonen. Hij leed tot in de dood, tot in de hel, aan de zonden van mensen uit alle volken om mensen die eigen schuld erkennen en willen breken met de zonden het leven te geven. Uit genade alleen!
Hij liet zich daarvoor vernederen tot iemand die ook door zijn woonplaats eigenlijk niet meetelde terwijl Hij de eer en gehoorzaamheid van de hele wereld verdiende. Hij liet zich ook door het opgroeien en wonen in Nazareth vernederen. Dat hadden de profeten in Gods naam al gezegd. Dat lezen we in onze tekst. Toch kan ik me voorstellen dat je er vragen bij hebt. Want waar lees je dat dan in de profeten. Jij bent nog nooit het woord Nazareth bij de profeten tegengekomen. Wel Bethlehem maar niet Nazareth. Hoe kun je in onze tekst dan lezen: “opdat in vervulling zou gaan hetgeen door de profeten gesproken is, dat Hij Nazoreeër zou heten.”
Mensen hebben gezocht naar het woord Nazoreeër in de profeten maar het niet gevonden. Anderen dachten dat hier eigenlijk Nazireeër moest staan. Dat de Here Jezus een apart aan God gewijde moest zijn van wie het haar niet geknipt mocht worden en die geen wijn of sterke drank mocht drinken. Maar dat kan de oplossing zeker niet zijn want de Here Jezus dronk zeker wel wijn. Waar moeten we nu aan denken?
Als we goed op het woord Nazoreeër letten vallen er twee dingen op:
1. Het is echt de naam voor een inwoner van Nazaret of iemand die daar opgegroeid is.
2. Het is niet de meest nette vorm van de naam voor een inwoners van Nazaret. De mensen in Jeruzalem en omgeving zouden in de algemeen beschaafde taal toen spreken over Nazareeër. In het dialect dat in het noorden van Israël werd gesproken en als minderwaardig werd gezien was het Nazoreeër.
Alle nadruk wordt hier gelegd op het minderwaardige. Mensen uit die streek werden als minderwaardig gezien. De Here Jezus vindt zich niet te groot voor deze mensen die door het grootste deel van het volk als minder werden gezien. Juist onder hen laat de HERE het verlossende licht van Christus vanaf Zijn jeugd schijnen. De Geest laat hier zien dat de Here Jezus zich als een minderwaardige laat behandelen om wie tot Hem vlucht te redden van Gods oordeel.
Het gaat er niet om dat in de profeten te lezen is dat de Here Jezus, de Zoon van God naar de wereld komt om letterlijk Nazoreeër genoemd te worden. Nee, die naam Nazoreeër laat zien dat de Here jezus zich als minderwaardige laat behandelen. Dat lees ik in de profeten zo duidelijk terug. We gaan daar even naar kijken vanuit een paar verzen die we in Jesaja 50 en 53 gelezen hebben.
We beginnen bij Jesaja 53:
“Hij was veracht en van mensen verlaten, een man van smarten en vertrouwd met ziekte, ja, als iemand, voor wie men het gelaat verbergt; hij was veracht en wij hebben hem niet geacht.” Vs 3
Jezus Christus was een Nazoreeër. Iemand die veracht werd ook om de plaats waar Hij opgegroeid was en gewoond had de langste tijd van Zijn leven op aarde. Wat moet je nu met een man die daar vandaan komt. Dat kan niets zijn. De Here Jezus stond zo bekend onder de mensen. Als later de here Jezus gevangengenomen is en iemand Petrus ziet zitten zegt die ander: “Die man was bij Jezus, de Nazoreeër.” Matt 27:71
Die Man uit Nazareth die hoef je niet te eren. Die komt geen achting en respect toe. De Zoon van god komt naar de wereld en laat zich volgens Gods plan en profetie naar dat verachtelijke noorden en dat verachtelijke plaatsje Nazareth brengen. Om ook de last van deze discriminatie en verachting te ondergaan. Hij vernedert zich omdat wij zo vaak anderen niet op waarde schatten, omdat wij zo vaak anderen op uiterlijke dingen beoordelen en achteruitzetten. De geschiedenis is er vol van. Dat loopt uit op de moord op miljoenen Joden, Jezedi’s , christenen en ook moslims. Christus wijst ons de weg hoe we om hebben te gaan met bijvoorbeeld moslims. Niet door ze te verachten, niet door ze als minderwaardig te behandelen maar door onze liefde aan hen te bewijzen en in liefde met woord en daad hen het evangelie voor te leven en te vertellen. Door te laten zien hoe Christus ons leven zo veranderd heeft dat we anderen niet verachten maar in liefde het evangelie willen brengen, ook hen vanuit Gods liefde willen liefhebben.
De Here Jezus had alle reden om ons te verachten, om ons links te laten liggen onder Gods welverdiende oordeel. Ook jou en mij! Hij deed dat niet! Hij liet ons niet links liggen. Uit liefde, uit innerlijke barmhartigheid alleen kwam Hij in de wereld! Hij kwam in de wereld voor zondaren. Hij komt nu naar jou en mij toe en zegt komt tot mij. Tot mij die tot aan het kruis ook jouw verachting voor Mij gedragen hebt. Ik die tot aan het kruis Gods oordeel tegen jou gedragen hebt. Dan kan de wereld je maar een watje vinden, dan kan de wereld je maar ouderwets vinden, dan kan de wereld je maar verachten als zo’n achterlijk iemand met van die oude christelijke standpunten. Dan leer ik van de Here Jezus om zelfs deze mensen niet te verachten maar ze met liefde steeds weer het evangelie voor te leven. met het gebed dat ze tot inzicht zullen komen. Dan zie ik dat die baby in Betlehem’s stal volwassen geworden is en dat Hij als de verachte ook voor mij ondergaat wat we lezen in Jes 50: “Mijn rug heb ik gegeven aan wie sloegen, en mijn wangen aan wie mij de baard uittrokken; mijn gelaat heb ik niet verborgen voor smadelijk speeksel.` vs 6. Jezus staat voor het Sanhedrin en voor Pilatus als de grote verachte. Ach het is maar een Nazoreeêr. Zo staat het later ook op het bordje op het kruis: “Jezus, de Nazoreeër, de Koning der Joden.” Joh 19:19
Zonder dat Pilatus het weet profeteert hij! Deze verachte is de Koning! De beloofde Koning. Zo wordt dat woord dat verachting moet uitdrukking: Nazoreeër zelfs een erenaam. Een naam om met achting en eerbied te gebruiken. De naam die de Here Jezus voor zichzelf gebruikt. Paulus wil de volgelingen van die Nazoreeër vervolgen. Van de aarde af wegvagen. Dan is op weg naar Damascus en wordt op de weg stilgezet. Hij vraagt dan wie dit doet en dan krijgt hij vanuit de hemel dit antwoord: “Ik ben Jezus, de Nazoreeër, die u vervolgt.” Hand 22:8
De here jezus de verachte laat horen dat Hij leeft, dat Hij de Koning van alle koningen is. Onze verachting kon Hem niet dood krijgen. Hij leeft! Hij roept zondaren tot hem. Om te delen is Zijn heerlijkheid. Om verlost te worden uit ons zondige bestaan. Daarvoor heeft Christus zich als de diepst verachten laten behandelen. Om zo de duivel, de zonde en de dood te overwinnen. In die overwinning mag jij delen als jij met de tollenaar vanuit je hart bid: Here wees mij zondaar genadig. Dan komt er de blijde verwondering:
Komt, verwondert u hier, mensen,
ziet, hoe dat u God bemint,
ziet vervuld der zielen wensen,
ziet dit nieuw geboren kind!
Ziet, die 't woord is, zonder spreken,
ziet, die vorst is, zonder pracht,
ziet, die 't al is, in gebreken,
ziet, die 't licht is, in de nacht,
ziet, die 't goed is, dat zo zoet is,
wordt verstoten, wordt veracht.
O Heer Jesu, God en mense,
die aanvaard hebt deze staat,
geef mij wat ik door U wense,
geef mij door uw kindsheid raad.
Sterk mij door uw tere handen,
maak mij door uw kleinheid groot,
maak mij vrij door uwe banden,
maak mij rijk door uwe nood,
maak mij blijde door uw lijden,
maak mij levend door uw dood!
AMEN