TOPNERD TYCHO
TOPNERD TYCHO
Dit artikel is geschreven voor het blad Weerklank. Voor de de uitgave van juni 2016. Het is overgenomen door Logos.nl
In 2015 verscheen er een opvallend kinderboek. Van de hand van Corien Oranje. Ze heeft in Kampen aan de Broederweg theologie gestudeerd. Ze is getrouwd met ds D Mak die nu predikant in de Nederlands Gereformeerde kerken is. Ze heeft al meerdere kinderboeken geschreven. Het laatste kinderboek dat ze geschreven heeft, is heel bijzonder. Het is geschreven samen met prof Cees Dekker. Hij zorgt in dit boek voor de wetenschappelijke informatie. Dit is verwerkt in het verhaal maar vaak ook in aparte blokjes die buiten het verhaal om informatie geven. Het bijzondere van dit boek is ook dat het een heel nadrukkelijke boodschap wil overbrengen. De boodschap is dat geloven in God als de Schepper van alle dingen heel goed te combineren is met de evolutie. Dit kinderboek wil kinderen er rijp voor maken om een door God geleide evolutie te aanvaarden. De titel van het boek is: Het geheime logboek van topnerd Tycho.
Dit boek is genomineerd voor de Theologie Publicatieprijs 2016. (Nu is bekend dat dit boek deze prijs uiteindelijk niet gewonnen heeft. de prijs is gegaan naar het boek Woestijnvaders van Matthias Rouw) Het gaat dan om boeken die in 2015 verschenen zijn. Ik ga nu niet veel schrijven over schepping en evolutie. Het gaat mij om hetniveau van dit boek. Als een boek als een van de 5 genomineerde boeken op een shortlist staat, verwacht je echt iets goeds. Kan dat van dit boek gezegd worden ook als je het niet met de mening eens bent die uitgedragen wordt?
Omdat de wetenschap het zegt
Wanneer je dit boek leest, ben je benieuwd naar de reden waarom het zo nodig is om kinderen ertoe te brengen om niet meer te geloven dat de HERE in 6 dagen de aarde gereed gemaakt heeft voor het leven op aarde. Waarom het nodig is om ze te leren dat 13,8 miljard jaar geleden een heel klein ontzettend zwaar en heet deeltje ontploft is en zo de oerknal zorgde voor het begin van de schepping en het leven.
De schrijvers willen er voor zorgen dat kinderen later niet met hun geloof in de knoop komen als ze over de evolutie horen. Dan zouden ze kunnen denken dat ze tussen schepping en evolutie moeten kiezen en de kans is groot dat ze dan tegen de schepping kiezen en daarmee ook hun geloof verliezen. Dat kan voorkomen worden door kinderen vanaf het begin te leren dat God wel de Schepper is die achter alles zit maar dat Hij geschapen heeft door evolutie. Niet door 6 dagen lang te spreken en een bevel te geven en meteen is er wat de HERE gezegd heeft.
Dat is dus het motief. Wat is daar dan weer de achtergrond van? Wat is nu het bewijs? Dat de wetenschap bewezen heeft dat het door de evolutie is gebeurd die 13,8 miljard jaar geleden begonnen is. Als er in het boek bezwaren tegen de evolutie worden ingebracht, is steeds de tegenstem dat de wetenschap nu eenmaal anders bewezen heeft. Een echte discussie waar naar elkaar geluisterd wordt vindt in het boek niet plaats. De wetenschap heeft nu eenmaal bewezen en daar moeten wij het mee doen. Het lijkt wel alsof er ook onder wetenschappers geen mensen zijn die hun twijfel hebben bij de theorie van de evolutie. Dat laat mij denken aan een lezing die een professor in de genetica ongeveer 16 jaar geleden in Pretoria hield. Hij vertelde daar o.a. dat ze op hun deel van de universiteit met 7 professoren waren. Drie waren er gelovig en vier niet. Toch waren die 7 het over een ding eens. Evolutie is niet mogelijk in de zin van een evolutie over de soorten heen. Als zij er vanuit moesten gaan dat al het levende aarde uit een levend wezen ontstaan is kon ze niets anders zeggen dan dat alles uit de mens had moeten komen. Want we zien in de natuur geen evolutie maar juist een neergaande lijn. We noemen dat degeneratie. Dan zou vanuit de mens door degeneratie de rest ontstaan zijn. Ook wetenschappelijk gezien zijn er vragen bij de evolutie te stellen. Dat gebeurt ook op allerlei terreinen en punten. Als het om actuele Nederlandse publicatie gaat kan ik o.a. verwijzen naar het blad: ‘WEET!’ en naar de site: www.logos.nl. Het vreemde van dit boek is nu dat een bepaalde theorie die door de meeste wetenschappers aangehangen of gebruikt wordt bijna onfeilbaar verklaard wordt. Een heel weinig overtuigende manier van werken. Dat alleen al laat mij verbaasd staan over de nominatie van dit boek voor de Theologie Publicatieprijs 2016. Maar er is meer. In dit boek wordt namelijk ook een dominee te hulp geroepen. Hij is zeg maar de stem die vanuit de Bijbel komt. Hij is het die hier als Godgeleerde op bepaalde vragen antwoord moet geven.
De dominee
In de klas zijn er heel wat vragen gekomen. Ook kinderen die duidelijk zeggen dat de Bijbel ons iets anders leert dan de evolutie. Dan komt de vader van Christi op school. Hij is dominee. Op verzoek van de meester komt hij hierover ook iets vertellen. Meester schrijft dan het volgende op het bord:
“Bijbel: God heeft alles gemaakt.
Wetenschap: alles is ontstaan uit de oerknal
Christi’s vader keek naar het bord. ‘En wat is het probleem precies? ‘ zei hij. ’Dat is het probleem!’ riep meester. ‘Het kan toch niet allebei waar zijn?’ Christi’s vader krabde over zijn kale, bruine hoofd. Hij keek verbaasd. ‘Waarom niet?’ ‘Duhuh!’riep Luuk. Áls het waar is van de oerknal, dan klopt de Bijbel toch niet?’ ‘Ik heb verstand van de Bijbel’, zei Christi’s vader. ‘Niet van natuurkunde en van sterrenkunde. Ik lees in de Bijbel dat God het heelal heeft gemaakt, met alle sterrenstelsels, en met de aarde. Ik lees dat God nog steeds voor de aarde zorgt. Ik lees dat hij heel veel van ons houdt, al van voor hij alles maakte. Maar wanneer hij alles heeft gemaakt, dat staat niet in de Bijbel. En hoe hij dat precies heeft gedaan, dat staat er ook niet. Dus ik ga jullie ook niet vertellen hoe het zit, want het gaat meestal niet zo goed als dominees denken dat ze overal verstand van hebben.’ …………… Anna stak haar vinger op. ‘Maar het is helemaal niet moeilijk. Er staat toch gewoon in de Bijbel dat God in zes dagen …’
‘Dat klopt’, zei de dominee. ‘Er staat in de Bijbel dat God in zes dagen alles gemaakt heeft. Dus het lijkt heel makkelijk. Zes dagen zijn zes dagen . Toch? Maar er staat ook in de Bijbel dat God een zon is. Is God een zon?’ Ik schudde mijn hoofd. Nee hoor. Echt niet.
‘Maar het staat er echt! Kijk maar!’ De dominee bladerde in zijn bijbeltje. ‘Kijk, en hier staat dat God een rots is. Is God een rots?’ ‘Nee,’zei Anna. ‘Maar dat betekent gewoon: God lijkt op een rots.’’Ja,’zei Sjoerd. ‘Dat hij sterk is. Of zo. Zo sterk als een rots.’ ……. ‘Ik geloof dat God de Bijbel door mensen heeft laten opschrijven,’ zei de dominee. Én die mensen hebben dat gedaan op hun eigen manier. In de taal van hun tijd. De mensen wisten nog niet zoveel van sterrenkunde en van zwaartekracht en van hoe de aarde eruitzag. Dat was niet erg. God legde de dingen die ze moesten weten op zo’n manier uit dat de mensen zouden begrijpen dat hij voor ze zorgde. Dat hij alles gemaakt had. Dat hij van ze hield.’” p. 55,57
Als ik dit lees dan springen de tranen me in de ogen. Alleen al om het onbeholpen niveau van de argumenten die gebruikt worden. Als dit genomineerd wordt voor beste theologische publicatie van het jaar heb ik mijn vragen bij het niveau van de jury die hiervoor heeft gezorgd. Het zou echt een blamage zijn als dit boek 25 juni ook nog tot beste publicatie wordt verkozen.
Diezelfde onbeholpenheid zie je later als deze dominee gaat vertellen dat de verschillen tussen Genesis 1 en 2 zo groot zijn dat het hier niet om hetzelfde scheppingsverhaal gaat. Je kunt dat lezen op de bladzijden 141-146. Ik ga nu nog even kort in op 2 elementen die heel vreemd zijn in de redenering van de dominee.
Dat en hoe
De dominee zegt in dit boek tegen de kinderen dat de Bijbel vertelt dat God alles geschapen heeft maar niet hoe. Dat is heel vreemd. Ook als je verder in de Bijbel komt lees je dat de HERE vertelt hoe Hij alles gemaakt heeft. Ik ga er vanuit dat de dominee in dit boek nog wel bedoelt dat God door Zijn actie, Zijn Woord geschapen heeft. Maar er is meer. Dat de HERE allerlei dingen apart geschapen heeft en ze niet maar uit elkaar zijn voortgekomen wordt in Genesis 1 sterk benadrukt. Verder lees je dat de HERE zelf in de 10 geboden zegt dat Hij het in 6 dagen gedaan heeft! Dat is niet maar een gedachte van een Bijbelschrijver. Nee, dat Zijn Gods eigen woorden!
De HERE vertelt ons bij de mens als kroon van Zijn schepping uitgebreid hoe Hij het gedaan heeft! Hij heeft uit aarde de mens als pop geboetseerd en toen zelf de levensadem in de mens geblazen. In die ene eerste mens Adam!
Ook dat lezen we zo duidelijk in de Bijbel dat de HERE Adam als eerste mens maakte. Hij vertelt ons ook hoe Hij de eerste vrouw maakte. Uit een rib van Adam terwijl Adam in een diepe slaap was. Vertelt de HERE niet hoe Hij het gedaan heeft?. De Geest komt daar in het Nieuwe Testament ook nog op terug. Bijvoorbeeld in 1 Korinthe 15:45. We lezen daar: “Zo staat er ook geschreven: De eerste mens Adam is geworden tot een levend wezen, de laatste Adam tot een levendmakende Geest.” HSV
Let er op dat Paulus hier zegt dat Hij de Bijbel, Gods Woord aanhaalt. Dat zie je ook goed als je deze tekst naast Genesis 2:7 legt. Als je dan goed kijkt valt er iets op. De Heilige Geest heeft iets aan gen 2:7 toegevoegd. Om te zorgen dat we iets heel belangrijks niet zouden vergeten. We lezen in 1 kor 15 de naam Adam. Die ene mens dat was Adam! Er staat ook nog bij dat hij de eerste mens was. We stammen allemaal van hem af! De HERE vertelt in Genesis 1,2 en later in de Bijbel meer over de schepping als dat Hij alles gemaakt heeft!
Vreemde Bijbeluitleg
Het is echt een heel vreemde move om Genesis 1 en 2 zomaar eventjes tot beeldspraak te maken door het te vergelijken met de uitdrukkingen dat God een zon of een rots is. Daarvan is zo duidelijk dat het om beeldspraak gaat die ons o.a. laat zien dat je op de HERE aankunt en dat de HERE het echte licht en de echte warmte in het leven geeft. Wie er op let hoe er verder in de Bijbel over wat we in Genesis 1 en 2 lezen gesproken wordt, ziet dat het gewoon niet kan. In het vorige gedeelte heb ik al gewezen op de 10 geboden en wat de Geest door Paulus in 1 Korinthe 15:45 zegt. Ik voeg hier nog een 3 dingen uit het Nieuwe Testament aan toe.
De Here Jezus krijgt in Mattheus 19 met een vraag over echtscheiding te maken. Hij maakt duidelijk dat de HERE echtscheiding niet wil maar juist in liefde en trouw met elkaar leven als man en vrouw.
De Here Jezus zelf grijpt daarbij terug op wat de HERE volgens Genesis 1,2 toen gedaan heeft: “Hebt gij niet gelezen, dat de Schepper hen van den beginne als man en vrouw heeft gemaakt? En Hij zeide: Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten en zijn vrouw aanhangen en die twee zullen tot één vlees zijn. Zo zijn zij niet meer twee, maar één vlees. Hetgeen dan God samengevoegd heeft, scheide de mens niet.” Vs 4-6
Wanneer Paulus schrijft over de positie van man en vrouw in de gemeente en dan ook vooral toegespitst op het ambtsdrager zijn, grijpt hij terug op wat er concreet in Genesis 1-3 gebeurd is. Geen beeldspraak maar concrete historische gebeurtenis: “Want eerst is Adam geformeerd, en daarna Eva. “En Adam heeft zich niet laten verleiden, maar de vrouw is door de verleiding in overtreding gevallen”. 1 Tim 2:13,14
Als laatste voorbeeld geef ik dat Paulus door de Geest teruggrijpt op wat er concreet met Eva in het paradijs gebeurd bij de zondeval: “Maar ik vrees dat, zoals de slang met zijn sluwheid Eva verleid heeft, zo misschien ook uw gedachten bedorven worden, weg van de eenvoud die in Christus is.” 2 Kor 11:3 HSV
Het is jammer dat kinderen op deze manier voorgelicht worden. Wat is het belangrijk dat we de HERE laten spreken en dat voor ons het belangrijkste is en blijft. Het viel mij in een recensie van dit boek in de Volkskrant nog op dat dit geschreven werd: “Voor de wetenschap is daarmee de angel ook min of meer uit het debat, al blijft het vreemd dat Dekker vindt dat Jezus best over water gelopen kan hebben. Soms doet God namelijk zomaar opeens echt wat Hij wil.” (3 oktober 2015)
Laten we onze kinderen opvoeden dicht bij de Schrift en dan vanuit de Schrift de rijkdom van Gods scheppingswerk laten zien. Het hele principe van de evolutie dat het sterkste overwint en het zwakke wordt weggedrukt is ook nog eens voor 100% in tegenspraak met het evangelie. Gelukkig is onze Schepper de God die vol liefde voor het zwakke wil zorgen dat zich aan Hem toevertrouwt.