Zondag 3 Wat is de wortel van de ellende?
ORDE VAN DIENST
Votum
Vrede/Zegen groet
Psalm 143: 1,2,8
Geloofsbelijdenis
Psalm 40: 2,7
Schriftlezing: Genesis 3
Gebed
Collecte
Psalm 130
Tekst: Zondag 3
Verkondiging van het evangelie
Psalm 51:3,4,5
Dankgebed
Gez 17:3,4,5
Zegen
Geliefde gemeente van onze Here Jezus Christus, broeders en zusters, jongens en meisjes
Wie ben ik eigenlijk? Als we deze vraag stellen gaat het over ons in de kerk maar ook over alle mensen op deze wereld. Wij en ieder op de wereld wordt door dit woord aangesproken en geroepen om bij de HERE het echte leven te zoeken en te vinden.
Wie ben jij eigenlijk? Hoe zit jouw leven nu echt in elkaar? Het zijn vragen die in onze tijd heel belangrijk zijn. Ook onze jongelui krijgen hiermee te maken. Als ze er zelf al niet over denken, krijgen ze er vaak op school en in hun opleiding mee te maken. Ze ontkomen bijna niet aan deze vragen. Wie ben jij nu zelf echt?
We gaan met deze vraag dus naar de kern van onze persoon. We gaan naar ons hart. Hoe zit er bij jou en mij van binnen eigenlijk in elkaar. Daarbij is ook de vraag belangrijk of je aan die binnenkant van jezelf nog wat te veranderen is.
Als we daarover nadenken komen er nogal wat geluiden op ons af die je op dat punt niet heel optimistisch maken. Van heel verschillende kanten. Ik ga er een paar noemen:
a. Jij ben oke! Je moet gewoon doen wat je hart je ingeeft en in jezelf geloven dan komt het goed in je leven. Dat klinkt heel positief. Jij mag er zijn zoals je bent. Dat wekt de indruk dat je als mens gewoon goed bent en je dus over verandering van je leven niet hoeft na te denken. Een christelijke variant hiervan is als zonder onderscheid tegen ieder mens gezegd wordt: je bent een parel in Gods hand.
b. Aan de andere kant zijn veel mensen ook pessimistisch. Als je om je heen kijkt zie je hoeveel mensen er in angst en onrust leven omdat anderen met aanslagen en oorlogen dreigen. Dan zie je een stroom vluchtelingen die uit eigen land weggaan omdat ze er hun leven niet zeker zijn. Dat omdat anderen hen bedreigen. Kunnen we daar iets aan doen? Een populair boek van dr Dick Swaab zegt daarop nee. Hij heeft een boek geschreven onder de titel: Wij zijn ons brein.
Wij zouden onszelf niet echt kunnen veranderen want onze hersenen die bepalen eigenlijk wat we doen en gaan doen en daar zou niet echt iets aan te veranderen zijn.
Hoe zit het nu? Zijn we diep van binnen mensen die het goede willen: mensen van goede wil en moeten we alleen dat goede zelf ontdekken en dan komt alles goed?
Of zijn we helemaal niet zo goed en kunnen we er ook niets aan doen omdat nu eenmaal onze hersenen bepalen wat we doen. Wie ben jij eigenlijk? Bij die vraag ontkom je er niet aan om je af te vragen waar al die ellende in de wereld en dat mensen elkaar vaak zo slecht behandelen vandaan komt? We gaan er samen naar kijken om te zien wat de HERE ons daarover vertelt. Ik verkondig jullie Gods Woord onder het volgende thema:
WAT IS DE WORTEL VAN DE ELLENDE?
1. Geen geschapen zondaren
2. Wel geboren zondaren
3. Verlosbare zondaren
1. Geen geschapen zondaren
Waar komen wij vandaan? Zijn we een toevalstreffer? Zijn we onbewust ontstaan? Zijn we ontstaan op een manier die nu eenmaal de gang van de natuur was en waar niemand bewust mee bezig is geweest. Zijn wij het toevallige eindstations van de evolutie? Zijn wij het toevallige resultaat van het recht van de sterkste en de slimste in de natuur?
Allemaal vragen die we niet kunnen beantwoorden zonder dat iemand er bij was. We hebben geen filmbeelden van hoe het toen gegaan is zoals die er bijvoorbeeld wel zijn van de landing van de eerste mensen op de maan.
We kunnen allerlei theorieën bedenken maar het gaat over een tijd en over gebeurtenissen waarvan geen mens zelf getuige was. Er is er Een die er bij was. De Ene die er altijd al was. Dat is de HERE, de enige God. Hij en niemand anders was het die heel bewust er voor koos om de schepping te maken. Hij deed dat op een manier die voor ons als mensen niet te volgen is. De HERE is God en Hij alleen. Hij is meer en kan meer dan alles wat er op de wereld en in de hele schepping te vinden is! Daarbij komt ook nog eens dat die Ene God, de Here de Drie-enige in en in goed is! Uit Hem komt niet dat verkeerd, dat zondig is. Uit Hem komt niets dat de echte vrede bedreigt! De Here Jezus maak dat later heel duidelijk wanneer de rijke jongeling naar Hem toekomt met een vraag: “Meester, wat voor goed moet ik doen om het eeuwige leven te verwerven? Hij zie tot hem: Wat vraagt u Mij naar het goede? Een is de Goede.” Matt 19:17
Dan begrijp je nog beter wat Jakobus later schrijft: “iedere gave, die goed is, en elk geschenk, dat volmaakt is, daalt van boven neer, van de Vader van de lichten, bij wie geen verandering is of zweem van ommekaar.” Jak 1:17
Jongens en meisjes wat betekenen deze dingen nu? Hoe heeft de HERE ons gemaakt? Als mensen die anderen graag pesten? Als iemand die vooral aan zichzelf denkt en een ander niks geeft? Is het de schuld van God dat jij en ik ook steeds weer verkeerde dingen doen, denken en voelen?
Nee, dat kan niet! De Here God is goed! Helemaal goed. Hij is het ook die alles gemaakt heeft. Hij wilde en kon daarom alleen maar een helemaal goede wereld maken. Ook de mens heeft Hij goed gemaakt. Dan staat er in de catechismus nog bij dat Hij ons gemaakt heeft naar Zijn beeld. Daar kan zeker een hele preek over gemaakt worden maar dat doe ik nu niet. Naar Gods beeld betekent dat we zo gemaakt zijn als mensen dat wij aan de schepping kunnen laten zien: zo is God! God is nog veel groter maar wij zijn als mensen zo gemaakt dat wij goede advertentieborden van God kunnen zijn. Hij heeft ons op de wereld als Zijn onderkoningen gemaakt heeft die in de dingen die we doen en zeggen laten zien dat wij God op aarde vertegenwoordigen. Bij de Here God hoort geen zonden, Hij haat al het verkeerde vanuit Zijn hart. Hij heeft ons gemaakt en dat betekent dat we goed door Hem zijn gemaakt zonder ook maar het kleinste zaadje voor de zonde in ons hart, in ons leven.
We hebben ook heel duidelijk gelezen dat de HERE alles en ook ons helemaal goed gemaakt heeft. Lees maar mee in Genesis 1: “En God zeide: Laat Ons mensen maken naar ons beeld, als onze gelijkenis, opdat zij heersen over de vissen der zee en over het gevogelte des hemels en over het vee en over de gehele aarde en over al het kruipend gedierte, dat op de aarde kruipt. 27 En God schiep de mens naar zijn beeld; naar Gods beeld schiep Hij hem; man en vrouw schiep Hij hen. …. En God zag alles wat Hij gemaakt had, en zie, het was zeer goed. Toen was het avond geweest en het was morgen geweest: de zesde dag.” Vs 26-27,31
Dus de wortel voor het kwaad, voor al die ellende in de wereld en in ons eigen leven komt niet van God bij de schepping van ons als mensen! Toch zijn wij vandaag geboren zondaars. Hoe kan dat dan?
2 Wel geboren zondaars
We gaan weer terug naar het paradijs. Naar de eerste 2 mensen Adam en Eva. Door de HERE geschapen op de zesde dag. Allebei op een heel bijzondere manier. Adam is als eerste mens door de HERE als de grote Kunstenaar uit aarde gemaakt. Het was de HERE zelf die in deze levenloze pop het leven blies. Zo kwam de eerste mens op aarde. Op diezelfde dag was het de HERE die Adam in slaap bracht en toen uit een van zijn ribben eva maakte. De twee eerste mensen zijn niet geboren maar op een heel bijzondere en intieme manier door de HERE als hun God en Vader gemaakt. Ze waren allebei helemaal goed. De HERE had ons als mensen zo gemaakt dat we in alles en altijd met liefde volgens Zijn wil konden leven.
Toch is dat nu zo anders! Er is niets overgebleven van dat paradijselijke leven. Het is zelfs zo dat we aan het einde van Genesis 3 dit lezen: “Toen zond de Here God hem weg uit de hof van Eden om de aardbodem te bewerken, waaruit hij genomen was. En Hij verdreef de mens en Hij stelde ten oosten van de hof van Eden de cherubs met een flikkerend zwaard, dat zich heen en weer wendde, om de weg tot de boom des levens te bewaken.” vs 23,24
Wat is er nu de oorzaak van dat de eerste 2 mensen waaruit we allemaal voortgekomen zijn het paradijs zijn uitgestuurd? Wat is er nu de oorzaak van dat we in Psalm 51 lezen dat we net als David allemaal zo geboren worden: “Zie, in ongerechtigheid ben ik geboren, in zonde heeft mijn moeder mij ontvangen.” vs 7
Daarvoor moeten we niet terug naar de HERE die bij het scheppen van de mens een foutje gemaakt heeft of een gebrek in de mens heeft laten zitten. Voor de ellende van deze wereld en de verkeerde dingen in ons eigen leven kunnen en mogen wij niet naar de HERE wijzen.
De HERE vertelt ons wat er in het paradijs gebeurd is. Waarom we nu alleen nog maar over een verloren paradijs kunnen spreken. De schuld daarvan ligt helemaal bij ons als mensen. Dat zeg ik nu wel maar is dat nu echt wel zo?
Want de Here God had toch maar die boom van kennis van goed en kwaad in het paradijs gezet! En waar kwam de duivel eigenlijk vandaan? Als God alles geschapen heeft dan heeft hij dus ook iemand gemaakt die helemaal fout is en anderen steeds weer de fout wil laten ingaan. Zo lijkt het toch?
Laten we hier eens samen naar kijken.
a. de HERE heeft het paradijs zo gemaakt dat de mens er een prachtig leven heeft. Hij kan er vol plezier aan het werk en het eten hangt voor de mensen klaar in de bomen. Er staan in het midden van het paradijs 2 bijzondere bomen die daar opvallen en ook aparte namen van de HERE krijgen.
1. De boom van het leven. Daar kom ik zo nog even op terug.
2. De boom van kennis van goed en kwaad.
Die laatste boom is de enige waarvan de mensen in het paradijs niet van mogen eten. Eten van die boom heeft heel ernstige gevolgen. De HERE heeft als de Vader die hart heeft voor Zijn kinderen dat ook tegen ze gezegd. Luister maar: “En de Here God legde de mens het gebod op: Van alle bomen in de hof moogt gij vrij eten, maar van de boom der kennis van goed en kwaad, daarvan zult gij niet eten, want ten dage, dat gij daarvan eet, zult gij voorzeker sterven.” Gen 2:16,17
Waarom heeft de HERE deze boom nu in het paradijs gezet? Is het dan toch niet Zijn schuld dat alles misgegaan is?
Laat ik in dit verband jullie een vraag stellen. Wat voor een vrouw of man zoeken jullie in je leven? Wat voor een vrienden wil jij graag? Wil je iemand als je man of vrouw die een soort robot is? Iemand bij wie je alleen maar op een knopje moet drukken het automatisch met je eens is en altijd doet wat je zegt. Zijn dat ook de vrienden die je in je leven zoekt? Wat mist er dan? De echte liefde, bij echte liefde, bij echte vriendschap hoort dat je er voor kiest! Dat je vanuit je hart voor die ander kiest en daarom was er in het paradijs die ene boom waar je als mens niet van mocht eten. Om zo heel bewust voor de HERE te kiezen. De HERE maakte het de mens toen ook helemaal niet moeilijk! Er hing aan al die bomen in het paradijs meer als genoeg fruit om van te kunnen leven. De vruchten van deze ene boom had hij nergens voor nodig. De HERE legde de mens toen een lichte last op! De mens werd geroepen om uit liefde een gehoorzaam leven met zijn God en Schepper te leven. De HERE had ons ook zo gemaakt, ook van binnen om zo te kunnen leven.
Toch kiezen we zonder dat het nodig is voor het eten van die ene boom. Met als gevolg dat wij helemaal onnodig de band met God verbreken en ons aan de duivel verbinden. We maken onszelf hierdoor tot mensen die het verkeerde willen. Ons hart is van toen af anders geworden. Alle mensen worden nu, behalve die ene: Christus, met een hart geboren dat gericht is op het verkeerde, met een hart waardoor we onze eigen baas willen zijn en geen kind van God.
Maar nu is er toch nog wel iets. Ben ik niet te snel door te zeggen dat de HERE hier geen schuld aan heeft? Want de duivel die in de vorm van een slang Eva en daarna ook Adam verleidt, komt die niet van God als de Schepper van alle dingen?
De duivel is door de HERE goed gemaakt. Hij is door de HERE als een belangrijke en machtige engel geschapen. Onder zijn leiding heeft er tussen de 6e scheppingsdag en de zondeval ook de val van een deel van de engelen in de hemel plaatsgevonden. Ik ga er nu niet dieper op in dat doen we andere keer. Over de val van een deel van de engelen lezen we o.a. in 2 Petrus 2:4: “Want als God de engelen die gezondigd hebben, niet gespaard heeft, maar hen in de hel geworpen en overgegeven heeft aan de ketenen van de duisternis om tot het oordeel bewaard te worden”. HSV
Ook de duivel is goed gemaakt en heeft de keuze gemaakt om tegen God op te staan en wil nu de mens die kroon op Gods schepping is daarin meeslepen. Ook de duivel is door eigen schuld onnodig slecht geworden.
Het is duidelijk dat we als geboren zondaren God de schuld daarvan niet kunnen geven! Dan is het nog meer bijzonder, in een woord ongelooflijk mooi dat we door Gods genade verlosbare zondaren zijn. Daarover nu nog iets in het derde punt.
3. Verlosbare zondaren
Jongens en meisjes in het voorbereidingsblad heb ik het voorbeeld van een spookrijder gebruikt. Door de zondeval zijn wij helemaal de weg kwijt. Als we ons eigen hart volgen dan gaan we helemaal de verkeerde kant op! Dan maken we ook ongelukken met andere mensen. Wij willen ons eigen ding doen, wij willen niets van onze welvaart opgeven en daarom moeten de vluchtelingen maar wegblijven al geeft dat ze nog zoveel ellende. Een spoorrijder is een gevaar voor anderen. Wij zijn door de zonden een gevaar voor onszelf, voor de andere mensen en voor onze omgeving.
Voor onszelf omdat we ons onder de straf en de toorn van God gesteld hebben. Voor ons is er geen toekomst behalve het oordeel van God.
We zijn op de wereld op zo’n manier met anderen bezig dat die gepest worden, vervolgd, achteruitgezet, doodgemaakt, beschadigd.
We zijn zo op onszelf gericht dat de aarde en de natuur zo bedreigd worden dat wat God zo mooi gemaakt heeft al meer verdwijnt.
Wil er voor jou en mij toekomst zijn dan moet er iets gebeuren. Dan moeten we veranderen en dat krijg ik en niemand op aarde voor elkaar. We hebben het ook op geen enkele manier verdiend dat de HERE ons de helpende hand toesteekt. En toch is er dan dat geweldige antwoord op vraag 8 van de catechismus. Dat ook zo uit Gods eigen Woord komt:
“Maar zijn wij zo verdorven, dat wij helemaal onbekwaam zijn tot iets goeds en uit op elk kwaad? Ja, behalve wanneer wij door de Geest van God opnieuw geboren worden.”
Hier zie je de genade, de onverdiende liefde van God die naar ons zondaren toekomt. Daarin zijn we bevoorrecht boven de engelen. Want voor het deel van de engelen die tegen de HERE zijn opgestaan is er geen weg terug. (Hebr 2:16) Maar de HERE heeft in Zijn geweldige liefde Zijn Zoon gegeven voor wie tot Hem vlucht met zijn of haar schuld en zonden.
De HERE roept ieder mens die dit hoort om tot hem te komen. Als je gedoopt bent heb je het geweldige voorrecht dat je als kind de belofte gekregen dat de Geest ook in jou wil wonen en jou tot een ander, nieuw mens wil maken. Maken tot een mens die geen eigen baas meer wil zijn maar wil leven als kind van Vader in de hemel in liefde en gehoorzaamheid. Dat kunnen we zelf niet voor elkaar krijgen. Alleen de HERE kan dat door Zijn Geest aan je geven. Wie daarom bidt en eigen schuld en kleinheid ziet, krijgt dat nieuwe leven, dat nieuwe hart. Dan heb je door Christus alleen weer toekomst samen met de Vader in de hemel en geleid door de Geest.
Dan ga je zien wie je bent. Jij en ik zijn van onszelf niet oke. Wij hoeven ook geen slaven van ons brein te zijn. We kunnen echt veranderd worden en vrede met God hebben. Dat wil de HERE in jou leven doen. Kom tot Hem en verwacht het van Hem. Dan ben je een kind van God dat als grote doel in je leven hebt: “dat je God je schepper en Verlosser echt wilt kennen zoals Hij is, je wil Hem echt met je hart al meer liefhebben en met Hem in de eeuwige heerlijkheid leven. Waarom? Om Hem de lof en de eer te geven! Om Hem te prijzen. Dat is het wat je wilt in je leven door het werk van Gods Geest. Wie dat niet wil en het niet biddend bij de Geest zoekt, blijft een spookrijder en gaat op de eeuwige ellende af.
Leven voor God is dat je jezelf leert kennen en de HERE als je God en Redder kent. Voor Hem wilt leven met de eigen gaven die Hij je geeft. Dan vind ik de wortel van het kwaad bij mijzelf en bid dat de Geest die wortel om Christus uit mijn leven trekt en mij tot een nieuw mens maakt tot Gods eer!
Dan denkt ik klein over mezelf en groot van de HERE. Dan vertrouw ik niet op mijzelf en toch ben ik niet pessimistisch want de HERE heeft door Christus voor mij een geweldige toekomst gegeven. Gods kinderen kunnen dan de meest optimistische mensen zijn. Niet optimistisch over de mensen en niet over wat wij van de wereld en het leven maken. Optimistisch omdat wie door de Geest een nieuw mens is, weet: “Maar in dit alles zijn wij meer dan overwinnaars door Hem, die ons heeft liefgehad. Want ik ben verzekerd, dat noch dood noch leven, noch engelen noch machten, noch heden noch toekomst, noch krachten, noch hoogte noch diepte, noch enig ander schepsel ons zal kunnen scheiden van de liefde Gods, welke is in Christus Jezus, onze Here.” Rom 8:37-39
AMEN