Zondag 43 Spreek in liefde de waarheid
Hieronder vind je een preek die ik gehouden heb toen ik predikant was van de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) van Dronten-Noord. Aan de linkerkant vind je de oorspronkelijke liturgie. De gezangen komen uit het Gereformeerd kerkboek en uit het Liedboek (oud). De gebruikte Bijbelvertaling is de NBV. Aan de rechterkant vind je de liturgie genomen uit het Gereformeerd kerkboek met de 41 gezangen zoals die nu in de GKN gebruikt wordt.
Wanneer deze preek gelezen wordt graag even een mailtje naar mij zodat ik weet waar deze preek gelezen is. dsjrvisser@gmail.com
ORDE VAN DIENST
Votum Votum
Vrede/Zegengroet Vrede/Zegengroet
Lied 300:1,4,6 (Schakel) Gez 27:1,7,9
Gebed voor de opening van het Woord Gebed om de opening van het Woord
Schriftlezing: Spreuken 6:1-19 Schriftlezing: Spreuken 6:1-19
Psalm 15 Psalm 15
Schriftlezing: 1 Petrus 4:1-11 Schriftlezing: 1 Petrus 4:1-11
Psalm 5: 4,5,9,10 Psalm 5:4,5,9,10
Tekst: Zondag 43 Tekst: Zondag 43
Preek Preek
Gez 179a Gezang 3 of 4
Dankgebed Dankgebed
Collecte Collecte
Psalm 133 Psalm 133
Zegen Zegen
Broeders en zusters, jongens en meisjes, gemeente van onze Here Jezus Christus
“Leg geen vals getuigenis af”. Als je in de catechismus ziet wat dat allemaal betekent, zit je hier niet als iemand die zegt: nou als het over het negende gebod gaat, zit het wel snor in mijn leven. Het is een van de geboden waartegen we zo makkelijk zondigen. Die mond van ons praat vaak zo graag. Die oren en dat hart van ons luisteren zo graag naar schandaaltjes, naar nieuwtjes. Naar allerlei negatieve vermoedens die over anderen uitgesproken worden.
De zogenaamde roddelpers is niet voor niet zo populair in onze samenleving. Nou zeg je dat jij zulke bladen niet leest. Die komen er bij jou niet in. Dat is goed! Maar daarmee kun je nog niet zeggen dat het in jouw leven dus wel meevalt als het over het negende gebod gaat.
Want we hoeven het niet zo ver te zoeken in de wereld van de sterren en de bnn’ers.
Hoe praten we over elkaar in de gemeente? Hoe praten we over bepaalde ambtsdragers? Hoe praten jullie jongens en meisjes over elkaar op school? Of in jullie vriendengroep? Komt het niet vaak voor dat we dan negatieve dingen over anderen zeggen terwijl dat alleen nog maar van een ander gehoord hebben? Of dat je denkt dat het wel eens zo zou kunnen zijn. Jij kan je helemaal voorstellen dat die persoon zo denkt en voelt en tegen anderen vertel je al dat het zo is. Hoe vaak luisteren we niet naar negatieve verhalen over anderen en vertellen bij een volgende weer door?
Dan heb ik het er nog niet eens over of je met de persoon zelf die dingen als eerste al eens echt goed besproken heeft. We hebben vaak ook heel goed verontschuldigingen om wel over een ander te praten maar niet met haar of hem. Ja dat durf ik niet hoor. Als ik dat doe wordt die ander misschien wel boos. Of die ander overdondert me en ja wat moet ik dan zeggen. Nee, met die ander zelf praten doe ik maar niet want dan vindt ik toch echt te moeilijk. Dat kan je toch niet kwalijk nemen? We hebben daarvoor in onze samenleving vaak allerlei verklaringen. Toch is een ding heel duidelijk dat de HERE daarvan heel eenvoudig zegt dat het zonde is! Dat als je dat doet dat je je daarvan moet bekeren. Dat juist in de gemeente waar de liefde van Christus woont die manier van praten over elkaar geen plaats mag hebben. Waar de echte liefde woont leren we die manier van omgaan met elkaar haten. Zonder om maar te denken dat ik of jij zoveel beter zijn dan anderen. Het is voor ons allemaal vaak zo moeilijk om over het negatieve van de ander onze mond te houden en juist het positieve van de ander te noemen. Juist omdat dat voor ons zo moeilijk is, is het zo goed dat we samen weer het evangelie daarover horen en de Geest ons op dit punt ook in ware liefde voor elkaar wil opbouwen.
Ik verkondig jullie Gods liefdevolle Woord onder het thema:
SPREEK IN LIEFDE DE WAARHEID
Het negende gebod is een heel persoonlijk gebod. Een gebod waarin de HERE ons allemaal heel persoonlijk aanspreekt. Dat doet Hij in ieder van de 10 geboden maar hier nog op een heel speciale manier. Letterlijk lezen we namelijk in dit gebod: “Je mag tegenover je naaste niet als leugenachtige getuige optreden.” Het gaat maar niet om iets algemeens. Het gaat maar niet om woorden of een getuigenis in het algemeen. Nee, het gaat over jou en mij. Hoe wij ons met onze woorden tegenover de mensen die de HERE om ons heen gegeven heeft gedragen.
Dat was in Israel toen van levensbelang als je voor de rechter stond. Als er recht gesproken werd, was dat iets wat iedereen in de stad kon meemaken. Dat gebeurde in de poort van de stad. Iedereen kon horen en zien wat er dan gebeurde. Het was in die tijd niet mogelijk om DNA onderzoek te doen, om een heel nauwkeurig sporen onderzoek te doen. Om de boeken en de administratie nauwkeurig na te kijken. Je was bijna altijd helemaal van de getuigen afhankelijk. Je was afhankelijk van wat een ander over je vertelde.
Het was daarom ook zo dat je niet op wat 1 getuige vertelde veroordeeld kon worden. De HERE weet hoe makkelijk wij ertoe geneigd zijn om iemand een hak te zetten als ons dat goed uitkomt. Hij weet hoe gauw het dan kan gebeuren dat het leven van iemand door de leugen van een ander verwoest wordt. Daarom was het zo dat er in ieder geval twee of drie getuigen moesten zijn die met dezelfde beschuldiging kwamen. Dan moesten de feiten die twee getuigen naar voren brachten ook helemaal hetzelfde zijn. Er moest door meerderen een eenstemmig getuigenis gegeven worden.
Je moest als getuigen ook weten wat je zei. Als in het proces of zelfs later duidelijk werd dat jij je eigen verhaal gemaakt had om die ander te benadelen werd jij veroordeeld tot de straf die de ander op die beschuldiging moest krijgen. De HERE kent het hart van de zondige mens. Hij weet dat deze regels nodig zijn om de onschuldige te beschermen. Ook om ervoor te zorgen dat veel mensen er voor terugschrikken om zoiets te doen.
Toch zouden we het negende gebod tekort doen als we dachten dat het daarin alleen om de rechtspraak gaat.
Het spreken van de waarheid is heel belangrijk voor het hele leven. Is belangrijk voor jouw en mijn leven in de samenleving, in de kerk, in het gezin, in de klas, in je vrienden en kennissenkring en ga zo maar verder. De HERE haat het spreken van leugens. We hebben dat gelezen in Spreuken 6: “Zes dingen haat de HEER, zeven dingen zijn Hem een gruwel: ogen die hooghartig kijken en een tong die liegt, handen die onschuldig bloed vergieten en een hart dat op het kwade zint, voeten die zich naar de misdaad reppen en getuigen die bedriegen, altijd liegen, en zij die stoken tussen broers.” Vs 16-19
We kunnen op veel manieren liegen. Je kunt op veel manieren een leugenachtige getuige zijn. Dat kan zelfs doordat je dingen verteld die echt gebeurd zijn. Liegen is iets wat de HERE echt vanuit Zijn hart haat. Het is iets dat op geen enkele manier bij Hem hoort. Het hoort juist bij Gods grote tegenstander de duivel.
We lezen in Titus 1:2: “die hoop geeft op het eeuwige leven dat God, die niet liegt, voor alle tijden heeft beloofd.”
Terwijl we van de duivel lezen: “Hij hoort niet bij de waarheid, omdat er geen waarheid in hem is. Wanneer hij liegt , spreekt hij zoals hij is: een aartsleugenaar, de vader van de leugen.” Joh 8:44.
Het is goed om dan nu aandacht te geven aan wat de Catechismus ons laat zien. Wat we dus juist als kinderen van God niet hebben te doen. Hoe we hebben te leven als we uit God, uit de waarheid willen zijn en leven.
Het is dan al duidelijk dat we geen dingen over onze naaste aan anderen mogen vertellen die gewoon niet waar zijn. Die alleen maar uit onze duim komen.
Je mag ook geen kwaadspreker zijn. Dat ben je als je erop uit bent om negatief over iemand in de gemeente, in de familie of in de samenleving te spreken. Het kan zo zijn dat jij of ik dingen van iemand anders weten die niet zo mooi zijn. Misschien dingen die lang geleden gebeurd zijn. Of misschien wel iets dat de ander pas gedaan of gezegd heeft. Je weet als je dat aan anderen vertelt dat zij dan ook negatief over die man of vrouw gaan denken. Je voelt jezelf dan als het ware een stuk beter. Het vertellen van die dingen over een ander heeft niets te maken met iets dat voor de veiligheid van anderen nodig is. Als dingen zo zijn, is het nodig dat we onze mond houden. Dan geldt juist in de gemeente van Christus als voorbeeld voor de wereld om ons heen wat we in 1 Petrus 4 gelezen hebben: “Heb elkaar voor alles innig lief, want liefde bedekt tal van zonden”. (8)
De echte liefde vanuit Christus wil het verkeerde, het negatieve over de ander niet aan anderen vertellen. Die gaat bij anderen niet een potje zitten schelden op een broeder of zuster. Die houdt dat zoveel als mogelijk voor zichzelf. Die is vanuit de liefde erop uit om negatieve dingen van een ander op een goede manier met de mantel van liefde te bedekken. Dat negatieve over de ander moet niet bepalend zijn, dat bouwt het leven samen in liefde en samen als gemeente van Christus ook niet op. Dan leg je op de gebreken die de ander echt wel heeft niet de nadruk maar op het positieve wat je bij die broeder of zuster, bij die ander in de klas, bij die ambtsdrager of bij dat familielid ziet. Dan laat je je niet beheersen door het negatieven maar door de liefde van Christus die juist het goede en het positieve van die ander zoekt. Als je het negatieve steeds weer noemt en benadrukt wordt je ook iemand die verzuurd raakt. Je wordt iemand die door het negatieve dat je steeds beheerst gauw ruzie onder broeders en zusters bevorderd. We lezen dan ook dat de Heilige Geest in Spreuken 10 zegt: “Haat brengt ruzie voort, liefde dekt alle fouten toe.” Vs 12.
Liefde betekent niet dat je nooit iets zegt. Liefde betekent dat als je toch een groot probleem hebt dat je dan met die ander persoonlijk in liefde gaat praten. En dan ook zeker niet uit de hoogte. Al heb je helemaal gelijk. Toch nog altijd in liefde en dat betekent vriendelijk en heel duidelijk ook met de houding dat jij echt geen haar beter bent. Ook dan geldt wat we lezen in Gal 6:1: “Broeders en zusters, wanneer u merkt dat een van u een misstap heeft begaan moet u, die door de Geest geleid wordt, hem zachtmoedig weer op het rechte pad brengen. Pas op dat u ook zelf niet tot misstappen wordt verleid.”
Als we op deze manier met elkaar omgaan, kunnen we open met elkaar spreken. Dan kunnen we ook als er verschillen zijn die met een open Bijbel met elkaar bespreken. Vanuit de liefde van God. Dan doen we dat vanuit liefde en niet vanuit twijfel aan elkaars bedoeling. Dan willen we samen volgens Gods wil leven en willen ons daarvoor samen inzetten. Dan halen we geen oude koeien uit de sloot, dan zoeken we geen eigen gelijk maar willen we samen leven op de weg die Christus ons wijst.
Dan wil je al helemaal geen lasteraar zijn. Een lasteraar is iemand die opzettelijk dingen van een ander vertelt die niet waar zijn. Die opzettelijk een ander zwarter wil maken dan hij is.
Nee, dan wil je juist heel zorgvuldig met je naaste omgaan. Dan doe je er alles aan in je leven om een ander “niet lichtvaardig en onverhoord te veroordelen of te helpen veroordelen.” Dat gebeurd als ik over een ander praat zonder met de persoon zelf gesproken te hebben. Jij en ik kunnen dingen over een ander horen, hem of haar misschien een paar woorden horen zeggen en niet het hele verhaal. Toch sta ik meteen klaar om op een visite, bij de school of in een vergadering meteen die ander te veroordelen. Zonder dat ik precies weet hoe het zit. Dat kan in de kerk ook zo makkelijk gebeuren. Dan zijn we eigenlijk bezig om te stoken in de gemeente. Om mensen in de gemeente van Christus tegenover elkaar te zetten. Een goed en openlijk gesprek over dingen die ook openlijk gezegd zijn, is nodig. Ook dat gesprek moet gedragen worden door de liefde van God en daarom tot elkaar. Daarin moeten we elkaar steeds weer terugbrengen bij wat de HERE zegt. Bij het samen buigen voor Gods waarheid. Ons samen stellen onder Zijn Woord. Dan willen we als het over Christus en Zijn Woord gaat juist niets anders leren en doen als wat Hij ons leert. Wat Hij ons leert is voor ons dan heilig. Daardoor willen we ons spreken, voelen, doen en schrijven ook altijd weer laten corrigeren.
Wat leren we dan veel van de Here Jezus. Als er iemand was over wie elk negatief woord misplaatst was dan waren dat de negatieve woorden over Hem. Was Jezus een godslasteraar? Was de Here Jezus Beeelzebul? Hield de Here Jezus het met de zondaars?
Dan sta ik daar aan de voet van het kruis. Dan zie ik in gedachten daar mijn Heiland hangen. Hij hangt er niet voor niets. Hij hangt er ook voor mij om mijn zonden tegen dat gebod. Ik kan echt niet zeggen dat ik tegen dat gebod nooit gezondigd heb. Juist dan zou ik een vals getuigenis afleggen. Hij hing er niet alleen vanwege de zonden tegen het negende gebod door anderen. Wat hebben de Joodse leiders en de Romeinen de Here Jezus als leugenachtige getuigen behandeld. Toch is Hij het kruis opgegaan ook voor mensen die toen zo leugenachtig over Hem gesproken hadden. Wat een liefde van Christus als Hij dan aan het kruis zegt: “Vader, vergeef hun, want ze weten niet ze doen.” Nog wil de Here Jezus met Zijn liefde, met Zijn offer ook hen die zich zo leugenachtig gedragen hebben tot Hem als de Verlosser van hun leven brengen. Hij wil met Zijn bloed ondanks wat zij Hem hebben aangedaan hun valse getuigen zijn voor Gods ogen bedekken, weg nemen.
Dat zet ook voor ons vanmiddag de toon. De toon van Gods liefde en Zijn liefdevolle oproep die nu naar ons toekomt. Het is niet zo dat de HERE jou en mij vanmiddag alleen maar met een zweep heeft willen slaan. Hij heeft ons niet alleen maar willen voorhouden wat een slechte en leugenachtige mensen wij zijn. Nee, Hij laat in het negende gebod juist zien dat als je je eigen hart blijft volgen. Als je niet vanuit Christus liefde tegenover je naaste, tegenover je broeder of zuster leeft. Als je je niet door de Geest laat meenemen op de weg van Gods liefde ook in het spreken over je naaste dat je dan God zware toorn op je laadt.
De HERE laat je dat in liefde weten. Hij laat het je in liefde zien omdat Hij niets liever wil dan dat je bij jezelf dat verkeerde ziet en het bij Christus brengt. Dat je bij Hem daarvoor vergeving zoekt en kracht om het roddelen en onverhoord veroordelen van anderen te stoppen. Om zo door Gods Geest geleid op te houden met afbraakwerk in Christus gemeente maar juist vanuit de liefde voor de HERE en je broeder of zuster met je mond ook opbouwend bezig bent. Om elkaar daarin te helpen en niet meer te willen luisteren naar geroddel en negatief gepraat over anderen. Om dan de ander vanuit de liefde van God de weg te wijzen van het gesprek met de broeder of zuster over wie zo gesproken wordt. Om te leren juist het positieve, de goede naam van de ander te bevorderen. Om zo samen te luisteren naar Gods waarheid zodat we samen vanuit de liefde van Christus die heerlijke waarheid in deze wereld belijden. Dat we ons samen binden aan Christus en aan Zijn Woord. Dat in onze levens de waarheid van God en daarom Christus en het volgen van Zijn onderwijs ons boven alles gaat. Ons samen binden in liefde aan de HERE en Zijn wil. Dan komt er door de Heilige Geest waarheid en liefde in ons leven. Die staan dan niet tegenover elkaar. Die kunnen niet zonder elkaar. Dat is dan altijd een liefde volgens de waarheid die God ons in Zijn Woord leert. Nooit een waarheid zonder liefde en zonder geduld. Dan leren we elkaar die waarheid vanuit de liefde en de vergeving van Christus die we allemaal zo nodig hebben. Waar we niet zonder kunnen. Laat je ook vanmiddag weer door de HERE zelf aanspreken. Ga naar Christus en ontvang bij Hem vergeving en spreek vanuit die vergeving in liefde de waarheid met en over je naaste. Dan is door Christus liefde en Zijn trouw er ook voor jou en mij vergeving van onze zonden tegen het negende gebod.
AMEN