DEZE PREEK IS NIET IN DE KANDELAAR GEHOUDEN. DEZE DATEERT VAN 1994
LITURGIE
Votum
Vrede/Zegengroet
Psalm 34: 1,7
Lezing van de wet
Psalm 38: 5,9
Schriftlezing: Jeremia 18: 5-12
Lukas 11: 29-32
Gebed
Collecte
Psalm 106: 18,19,20,21
Tekst: Jona 3
Preek
Psalm 111: 1,4
Dankgebed
Psalm 138: 2,3
Zegen
Gemeente van onze Here Jezus Christus, broers en zussen in het geloof.
Wat kan het in bepaalde delen van de wereld een goddeloze bende zijn. Die goddeloze bende kan zich op allerlei manieren laten zien. Dat kan zijn door grof geweld. Door het op gruwelijke manier mensen martelen. Door een bepaalde groep mensen uit te moorden. Denk maar aan de Joden in de tweede wereldoorlog. Aan de moorden in het voormalige Joegoslavie. En aan het gruwelijk uit moorden vaan elkaar in Rwanda door Hutu's en Tutsi's.
Die goddeloze bende kan zich ook uiten door een bepaald seksueel gedrag. Waarbij het al meer een losbandige samenleving wordt. Je kunt er ook aan denken dat je eigen bezit niet meer veilig is voor de ander. Zodat alleen nog het recht van de sterkste geldt. Wanneer het zo in een bepaalde samenleving is lijkt elke gevoeligheid voor het evangelie, voor het Woord van God verdwenen. Dan lijkt die samenleving voor altijd voor de dienst aan God verloren. Dan kunnen wij zomaar zeggen: Daar hoef je niet met het evangelie aan te komen. Die lui komen toch niet tot geloof. Die mensen zijn daar veel te slecht voor.
Dit soort uitspraken en gedachten worden stilgezet wanneer we zien dat Nineve zich op de prediking bekeert. Dat de HERE sterk genoeg is om de harten van deze mensen te treffen en om te keren. Nineve was in de tijd een stad waar de zonden tot op grote hoogten welig tierden. In hoofdstuk 1:2 lezen we dat Jona in Gods opdracht tegen Nineve moet preken omdat de zonde van Nineve voor God zijn ogestegen. Dat de zonden heel erg moeten zijn bewijst ook de inhoud van de preek die Jona moet brengen. Want die boodschap is dat over 40 dagen Nineve omgekeerd zal worden. Al is het heel erg in Nineve toch komt er op deze boodschap van Gods kant bekering.
Ik breng u het evangelie van Jezus Christus onder dit thema:
Nineve reageert op de prediking van Jona
1. De prediking
2. Nineve's reaktie op de prediking
3. Gods reaktie op Nineve’s bekering
1. De prediking
Jona is aan land gekomen. Hij heeft de HERE in de tempel gedankt voor de redding van zijn leven. In het derde hoofdstuk komt nu naar voren dat de HERE het leven van Jona niet zomaar heeft gered. Het verdere leven van Jona had nog een doel. Een doel in dienst van God. Want wat gebeurt er?
De HERE komt voor de tweede keer tot Jona met de opdracht om op weg te gaan naar Nineve. En daar te gaan preken. Van de eerste keer heeft Jona geleerd dat verzet tegen deze opdracht zinloos is. Dat de HERE je altijd weer terughaalt. De HERE laat nu ook zien dat Hij zijn opdracht niet aanpast bij de gevoelens van zijn knecht. Het is niet zo dat de HERE Jona nu in bepaalde dingen tegemoet komt. De HERE maakt Jona heel duidelijk dat hij niet zijn eigen boodschap mag brengen. Nee, Jona jij zult niks anders tegen de inwoners van Nineve zeggen dan wat Ik jou zeg. Je hebt geen vrijheid om de boodschap van Mij aan te passen aan jouw smaak. Vandaag de dag is dat nog net zo. De HERE geeft ons niet meer rechtstreeks te kennen wat wij zeggen moeten. Maar wij hebben de Bijbel die af is. Daarin komt Gods boodschap waarvan wij hebben te getuigen duidelijk uit. Van die boodschap mogen wij de scherpe kantjes niet afhalen omdat wij dat eigenlijk te scherp vinden. Die boodschap mogen wij ook niet scherper en zwaarder maken omdat het evangelie naar onze smaak te licht is. Niets anders dan zeggen wat de HERE zegt dat is onze opdracht. Dat getuigt van echte eerbied voor de HERE. Niet de smaak van de prediker of de smaak van de hoorder is beslissend. Als dat wel zo zou zijn dan zou het echte evangelie niet meer op deze wereld gehoord worden. Want het echte evangelie valt niet in de smaak van de mens. Uit jezelf wil je als zondig mens dat niet aanvaarden. Paulus schrijft dan ook aan de gemeenten in Galatie: "Want ik maak u bekend broeders, dat het evangelie, hetwelk door mij verkondigd is, niet is naar de mens." (vers 11) Jona gaat nu echt op weg. Op weg naar het noordoosten. Op weg naar Nineve. De HERE heeft Jona gehoorzaamheid geleerd. Na een lange reis komt Jona bij die grote indrukwekkende stad Nineve aan. Wat een stad! Zo'n grote stad met zo'n dikke en lange muur is er in Israel niet. De lengte van de muur om de stad is in die tijd 15 kilometer. En rond heel Nineve stond een dubbele muur. Niet voor niets wordt er gesproken over het grote Nineve. Over die geweldig grote stad. Je hebt wel drie dagen nodig om heel de stad door te gaan. In een dag lopen redt je dat niet. Op de eerste dag dat Jona Nineve binnengaat brengt hij al de boodschap van God aan de inwoners van Nineve. De kern van die boodschap is dat Nineve over 40 dagen omgekeerd zal worden. Die tijd van 40 dagen is van belang. Dat laat zien dat Nineve nog tijd van bezinning krijgt. Het is niet zo dat Jona in 3 dagen Nineve door kan en op de eerste dag moet zeggen over 4 dagen wordt Nineve omgekeerd. Dan was er bijna geen tijd van bezinning voor de inwoners. Het is ook niet zoals het bij Sodom en Gomorra was. Toen werden deze steden niet meer door de HERE gewaarschuwd. Alleen Lot en zijn familie om hen de kans te geven de omkering van de Streek op tijd te ontvluchten. De 40 dagen die Nineve nog krijgt wijst op een door God vastgestelde tijd van bekering. Zoals dat ook gebeurt wanneer iemand voor de derde keer afgekondigd wordt in de kerk dat hij of zij onder tucht staat. Ook dan wordt bekend gemaakt dat als deze man of vrouw zich niet voor die datum bekeerd heeft dat die persoon officieel buiten de kerk van Christus komt te staan.
Nineve heeft nog een korte tijd om tot bekering te komen. Ondanks die zware zonden in deze stad geeft God nog tijd van bekering voordat het grote oordeel komt. Zo is het vandaag nog met deze wereld. Zo is het vandaag nog in ons land. Als wij naar ons eigen land land kijken zien we een leven dat al meer van de HERE en Zijn wil wegraakt. Dan zien we in een land waarin Christus boodschap zo heerlijk geklonken heeft al meer doofheid voor die boodschap. En toch is er nog de kerk van Christus in dit land. Toch is er nog het evangelie van Jezus Christus dat ook de inwoners van ons land roept. Zolang die tijd er nog is is het niet nodig de moed te verliezen. Laten wij in die tijd met heel veel inzet doen waartoe Paulus de gemeente van Christus in Colosse oproept: "Gedraagt u als wijzen ten opzichte van hen die buiten staan, maakt u de gelegenheid ten nutte."(4:5) Laat hen het evangelie horen. Roep de mensen met liefde tot bekering. Laat u zelf in beslag nemen door Christus liefde. En keer u in uw leven tot God. Waar bekering de reactie op de prediking is daar is uitzicht en toekomst. Dat zien we ook in het tweede punt. Daar zien we:
2. Nineve's reaktie op de prediking.
Jona preekt. Nog 40 dagen en dan zal Nineve omgekeerd worden. Die boodschap die Jona die ene dag in Nineve brengt, gaat als een lopend vuurtje door de stad. Deze boodschap bereikt de mensen in alle delen van de stad. Ook in de regeringsgebouwen wordt deze boodschap bekend. Ook de koning van de stad hoort wat Jona in Gods naam gezegd heeft.
Je zou je heel goed kunnen voorstellen dat de mensen in Nineve hun schouders zouden ophalen. Dat ze zouden zeggen: laat die man maar praten. Wat zou dat nu weer voor gek zijn. Zoals de mensen Noach 120 jaar hebben laten praten toen hij over de zondvloed als straf sprak. En in die tijd de ark bouwde op het droge. Zo hadden ook de Ninevieten Gods boodschap door zijn profeet naast zich neer kunnen leggen. Om dan na 40 dagen te ontdekken dat Gods Woord uitkomt.
Maar wat gebeurt er? Er komt echt reactie. Er gaat daar in Nineve op de prediking door Jona echt wat gebeuren en veranderen. Bevolking en koning zijn geraakt door Gods waarschuwende woord. Zij zien in dat ze heel veel verkeerd gedaan hebben. Dat hun leven als inwoners van Nineve van geen kant klopt. Dat ze de omkering van de stad dubbel en dwars verdiend hebben. Koning en volk laten ook zien dat ze diep in hun hart spijt hebben van hun slechte leven.
Dat laten ze zien door te gaan vasten en door allemaal rouwkleren aan te trekken. Die actie van heel de bevolking wordt op bevel van de koning ook nog uitgebreid tot de dieren. Er moet voor gezorgd worden dat ook het vee zal vasten. Ook het vee moet rouwkleden dragen. Uit de geschieenis kennen we meer voorbeelden van het laten mee rouwen van dieren. Het is wel gebeurd dat het haar van paarden en lastdieren geschoren werd als teken van rouw. Wanneer vroeger paarden de lijkwagen trokken waren die paarden vaak ook bedekt met zwarte rouwkleden.
Nineve en haar omgeving is een en al rouw. Van mens tot dier. Van oudste tot de jongste. Over de stad en haar omgeving ligt een waas van verdriet over het slechte leven dat ze geleid hebben. Het gaat hier niet om gemaakt verdriet. Het gaat niet alleen maar om uiterlijk verdriet om zo de straf te ontgaan. Want als het alleen maar uiterlijk zou zijn had God niet gereageerd met het niet laten doorgaan van de omkering van Nineve. Want de HERE ziet meer dan de buitenkant van rouwkleren en niet eten. De HERE ziet en weet wat er in het hart van deze mensen om gaat. Dat deze verandering van de mensen in Nineve maar niet alleen aan de buitenkant zit lezen we ook in het tweede deel van vers 8. Daar blijkt dat bij het bevel van de koning ook hoort: "en met kracht moet ieder tot God roepen en zich bekeren, een ieder van zijn boze weg, en van het onrecht dat aan hun handen kleeft." Dit bevel komt maar niet op uit berekening. Zo van: Als ik zo doe dan moet de HERE wel terugkomen op wat Hij gezegd heeft. Waar zo gesproken en gedacht wordt zijn we verkeerd bezig. Daar mist het besef dat wij door de zonden in ons leven nergens recht op hebben. Wij kunnen en mogen de HERE de wet niet voorschrijven. Bij de koning zien we het besef dat hij en het volk nergens geen recht meer op hebben. Hoor maar: "Wie weet, God mocht Zich omkeren en berouw krijgen en zijn brandende toorn laten varen, zodat wij niet te gronden gaan."
De koning komt met eerbied voor de HERE. Daar zien we het echte verdriet over de zonden. De preek van Jona heeft Nineve tot diep verdriet over hun vroegere leven gebracht. En ook gebracht tot een verandering van hun leven. Dat grote wonder is er gekomen op een preek! Op die ene preek hebben de Ninevieten zich tot God gekeerd. Dat is beschamend voor Israël als volk van God. Hoe vaak heeft God Zijn stem niet aan hen laten horen. Hoe vaak heeft Hij geen profeten gestuurd om hen te waarschuwen en hebben ze die waarschuwingen naast zich neergelegd. (vgl o.a. Jeremia 36) De bekering van Nineve op een preek is ook diep beschamend voor Gods volk in de tijd van de Here Jezus. De Here Jezus die de Zoon van God is gaat ver boven Jona uit. Hij heeft veel vaker dan een keer in woorden en daden bewezen dat Hij de beloofde Verlosser is. Dat zij in Hem hebben te geloven. Dat ze hun leven tot Hem hebben te keren en zich hebben te bekeren van allerlei verkeerde dingen die Hij heeft aangewezen. Maar nog blijven veruit de meesten bij hun oude leven, weigeren Jezus als de Christus te volgen. Dan stelt Jezus hen o.a. de inwoners van Nineve ten voorbeeld. Dan zegt de Here Jezus in Lukas 11: "De mannen van Nineve zullen in het oordeel opstaan met dit geslacht en het veroordelen, want zij hebben zich bekeerd op de prediking van Jona, en zie meer dan Jona is hier." (vers 32)
Nineve heeft zich bekeerd op die ene duidelijk preek van Jona. Hoe is het met ons? Hoe is dat me u, met jou? Hoeveel preken hebben wij in ons leven al gehoord? Hoe vaak is door de Heilige Geest al aangewezen waar wij ons leven hebben te veranderen? En hoe hebt u daarop gereageerd? Hoe hebben wij daarop gereageerd? Maak u van die vragen niet af. Meer dan Jona heeft ons al zo vaak aangesproken. Wij laten het toch niet zo ver komen dat de Ninevieten ook ons in het oordeel moeten veroordelen? Laten we toch echt met geloof reageren op Christus stem die we in de preek horen. Dan wacht u een heerlijke reactie van Gods kant. Dat zien we in de derde plaats.
3. Gods reactie op Nineve's bekering.
De HERE ziet wat er in Nineve gebeurt. Dat doet de HERE wat. Hij is geen onbewogen God. Hij ziet dat het echt is wat daar gebeurd. En dan lezen we in het tweede deel van vers 10 Gods reactie: "Toen God zag wat zij deden ......berouwde het God over het kwaad dat Hij gedreigd had hun te zullen doen, en Hij deed het niet."
Het berouwde God. Had God er spijt van dat Hij gedreigd had met verwoesting? Is God dan toch iemand die niet doet wat Hij zegt? Nee! Als hier over Gods berouw gesproken wordt gaat het erom dat de HERE de dreiging niet laat doorgaan omdat die dreiging het gewenste resultaat heeft gehad. Namelijk de bekering van Nineve. De HERE werkt ook op een opvoedende manier. Mensen hebben van tijd tot tijd dreiging nodig om op het goede spoor te komen. Zowel de dreiging als de bekering van Nineve waren in Gods eeuwige en onveranderlijke plan opgenomen.
Het berouw van God is heel belangrijk in het leven. Ook in ons leven met de HERE. Want dat berouw van God laat zien hoe hij met mensen omgaat. Op een heel duidelijke manier hebben we dat gelezen in Jeremia 18. Lees met mij nog eens de verzen 7-10 mee: "Het ene ogenblik doe Ik over een volk en koninkrijk de uitspraak, dat ik het zal uitrukken, afbreken en verdelgen; maar bekeert zich dit volk waarover Ik een uitspraak deed, van Zijn boosheid, dan zal ik berouw hebben over het kwaad dat ik hun dacht aan te doen. Het andere ogenblijk doe Ik over een volk en een koninkrijk de uitspraak, dat Ik het zal bouwen en planten; maar, doet het wat kwaad is in mijn ogen door niet naar mijn stem te horen, dan zal Ik berouw hebben over het goede waarmee Ik had gezegd hun te zullen weldoen."
U ziet dat de HERE in Zijn doen met Nineve zich houdt aan Zijn eigen Woord. Hij houdt zich ook aan Zijn Woord in jouw leven vandaag. Wanneer jij met verdriet over je leven bij de HERE komt dan hoef je niet bang te zijn dat de HERE jou terugwijst. Dan zal het eeuwige oordeel waarmee de HERE driegt van je weggenomen worden. Dan is dat voor jou ook neergekomen en gedragen door Christus, die zoveel meer dan Jona is. Wat is Gods berouw dan een heerlijke zaak. Wat voel je daarin de warme klop van Gods onverdiende liefde voor jou. Maak dan ook vol eerbied voor de HERE gebruik van Gods berouw. Van Christus in wie dat berouw zo heerlijk te zien is.
AMEN