ORDE VAN DIENST
Votum
Vrede/Zegengroet
Psalm 2:1,2
Lezing van Gods wet
Aanvullende lezing
Gezang 10:2,3
Gebed
Schriftlezing: Lukas 2:1-21
Psalm 2:3,4
Tekst: Lukas 2:1
Verkondiging van het evangelie
Psalm 72:8.9,10
Dankgebed
Collecte
Psalm 118:9,10
Zegen
Geliefde gemeente van onze Here Jezus Christus, broeders en zusters, jongens en meisjes
Dit jaar catechisatie. We hadden het over de christelijke feestdagen. Een van de catechisanten zegt: Ds het kerstfeest vind ik het saaiste feest dat er is. Ik ben daarover nogal verbaast. Dus vraag ik: waarom vind je dat? Nou omdat met Kerst het altijd over hetzelfde gaat. Het is zo voorspelbaar! Altijd eigenlijk alleen maar over dat God in liefde naar de wereld gekomen is voor zondige mensen. Ik weet wel dat we niet zonder kunnen maar toch lijkt het er op dat het niet uitmaakt waarover gepreekt wordt het is altijd weer hetzelfde.
We hebben hier heel goed over doorgesproken. Ook vanuit Gods eigen Woord gezien dat we hier met de kern van het leven voor en met God te maken hebben. Met Zijn grote daad waardoor er toekomst is voor ons en de schepping. Toch is het ook zo dat het wonder van Christus komen in de wereld niet alleen maar iets voor mij en mijn ziel betekent. Niet alleen voor mijn toekomst. Juist het komen van Christus in de wereld, van de Zoon van God die mens wordt, laat zoveel meer zien. Laat de HERE in Zijn grootheid zien, in Zijn heiligheid. Laat zien hoe Hij het is die boven alles staat. Niet als een toeschouwer maar als de enige God.
Ook als je dat zegt, zorgt dat in onze tijd en samenleving al meer voor vragen en kritische opmerkingen. Van de mensen om je heen en meerdere keren door de omgeving waarin je leeft EN ook in jezelf. Want als je dan in die goede God gelooft die zelfs Zijn Zoon naar de wereld gestuurd heeft waarom dan nu al die ellende en al dat onrecht op aarde? Waarom al die honger en dat mensen op aarde moeten vluchten en er ellendig aan toe zijn? Zie JE dat dan niet! Hoe kun je nog over een goede God praten? Is al dat gezellige met kerst niet een tijd waarin we als mensen even proberen al die moeilijke dingen te vergeten? Even in een warme sfeer wegduiken juist omdat er geen god is die daarvoor zorgt of gaat zorgen. Dan moeten we zelf het maar even vergeten en doen alsof al dat verdriet en die moeilijke dingen en dat diepe verdriet en gemis er niet zijn. Zo leeft en denkt een groot deel van onze omgeving. Dat komt op ons af, dat komt naar je toe op je opleiding en je werk. Juist dan is het goed om op het Kerstfeest te luisteren naar die ene God die spreekt. Die ene God die waarmaakt wat Hij zegt. We horen het kerstevangelie vandaag vanuit Lukas 2:1. Ik verkondig jullie het Woord van God onder het volgende thema:
DE REDDER VAN DE WERELD GEBOREN ONDER DE REGERING VAN AUGUSTUS
- Hoe het op het eerste gezicht lijkt
- Hoe het in werkelijkheid is
- Hoe het op het eerste gezicht lijkt.
De tijd van de geboorte van de Here Jezus is dichtbij gekomen. Het is duidelijk dat Maria een kind verwacht. Ze is nu samen met haar man Jozef. Ze leven in het noorden van Israël. In het kleine plaatsje Nazaret. Alles wijst er op dat de kleine Jezus hier ter wereld zal komen. Toch gaat het anders. Door iemand die in die tijd de baas is over een groot deel van de wereld. De grote wereldheerser van die tijd. Een man die over een veel groter deel van de wereld regeert dan anderen. Het is keizer Augustus. Hij heerst over een grootdeel van Europa, over een deel van Azie en het Midden-Oosten en het noorden van Afrika. Veel mensen in het grote Romeinse Rijk zijn blij met hem.
Waarom? Omdat hij voor rust en vrede gezorgd heeft. Hij werd keizer in een tijd dat het rijk groot was maar er veel onderlinge oorlogen waren. Veel onrust, veel geweld, veel onveiligheid. Mensen waren in veel streken van het rijk hun leven en hun huis of oogst niet zeker. Dan komt Octavianus op de troon. Dat is namelijk zijn eigen naam. Wanneer hij overwonnen heeft, wanneer hij ook zijn tegenstanders in het rijk verslagen heeft, komt er rust. Komt er vrede. Verder is deze Octavianus ook een man die wijsheid en mildheid uitstraalt. Hij is niet de man die als gewelddadig bekendstaat. Wanneer hij de rust en vrede in het rijk gebracht heeft, krijgt hij van de Senaat in Rome een nieuwe naam. De naam die ook in onze tekst gebruikt wordt. Zo staat hij dan bekend: Keizer Augustus. Augustus betekent de Verhevene. Dus hij die boven alles staat. Hierbij komt nog dat de keizer nu als een god vereerd wordt. Niet in Italië en omgeving. Het gebeurde daar pas na de dood van de keizer. Maar wel in wat toen Asia werd genoemd. Daar hoorde ook het land Israël bij.
Keizer Augustus werd als de goddelijke persoon gezien. Aan hem was de vrede, de rust en de welvaart die er nu was te danken. In de jaren hiervoor was er dan ook devolgende bekendmaking gedaan die door het hele gebied overal voorgelezen moest worden:
“Deze dag heeft de aarde een totaal ander aanzien gegeven. Juist oordeelt hij, die in deze dag het begin ziet van het leven en de levenskrachten; nu is de tijd voorbij dat mensen zichzelf beklagen geboren te worden. ……
De Almachtige Voorzienigheid heeft deze man, Augustus, met zulke gaven begiftigd voor het heil van de wereld, dat hij hem heeft aangewezen als heiland voor ons en voor de komende geslachten; hij zal een einde aan de oorlogen maken, en zal alle dingen op waardige wijze in orde brengen. Door zijn verschijning zijn de verwachtingen van onze voorvaderen vervuld – de geboortedag van de goddelijke heeft goede tijding aan de wereld gebracht. Vanaf zijn geboorte begint een nieuw tijdperk.”
De mensen reageerden op deze mededeling met de woorden van de Romeinse dichter Vergilius: “Dit is de man, de zo vaak beloofde leider, Caesar Augustus, van goddelijk geslacht, hij zal herstellen de gouden eeuw.”
Deze keizer Augustus die bejubeld werd. Die vereerd en aanbeden werd. Zelfs de vrede die er in het Rijk was werd de “pax Augusta” genoemd. De vrede van en door keizer Augustus. Door goddelijke wijsheid en kracht. Deze keizer Augustus laat zijn macht voelen. Tot in het kleine Nazaret. Tot de kleine Jezus die in de buik van Maria groeit. Ook daar moeten ze gehoorzaam aan hem zijn. De hoogzwangere Maria en Jozef haar man moeten op het bevel van deze keizer op weg naar Bethlehem en ze moeten zich daar laten inschrijven. Dat inschrijven laat ook weer de macht en de greep op het leven door keizer Augustus zien. Hij heeft de zaken goed op orde. Hij zorgt er voor dat er geregeld volkstellingen plaatsvinden. Niet zomaar maar met een duidelijk doel. Juist om zijn greep op het leven van de mensen in het hele rijk stevig in handen te houden. In de meeste delen van het Rijk om te weten wie mensen zijn, wie hun kinderen zijn, wat hun bezit is en dan met het doel om mensen te kunnen oproepen voor militaire dienst en belasting van ze te heffen. De Joden waren vrijgesteld van militaire dienstplicht. Door deze inschrijvingen of volkstellingen werd duidelijk dat keizer Augustus in het hele Rijk de machtigste was. Hij kon de mensen sturen waarheen hij wilde. Wanneer je dus goed op de omstandigheden let, lijkt er maar een conclusie mogelijk: Augustus is de baas en blijft de baas. Hij is het waarop veel mensen hopen. Als je dan op Maria let, als je dan op Jozef let, wanneer je dan kijkt naar dat kind in de buik van Maria dan zijn het mensen die het niet halen bij de verheven keizer van Rome. Ook niet wanneer Jezus in de Kerstnacht geboren is. Geboren in de plaats waar de keizer hem naar toestuurde. Een ingeschreven onderdaan van het Romeinse Rijk. Augustus is zijn baas. Jezus geboren in armelijk omstandigheden. Hij ligt in de voerbak. Terwijl in Rome keizer Augustus vol ontzag behandeld wordt. Keizer Augustus wordt vereerd en aanbeden en baadt in grote rijkdom. Zelfs zo dat de mensen zeggen dat hij Rome veranderd heeft van een stad van steen in een stad van marmer. Alles blinkt en zingt van hem als de grote Heiland die de echte vrede gebracht heeft. Die de wereld toekomst heeft gegeven. Zo lijkt het. Wie niet verder kijkt, komt ook niet verder. Zo is het ook in onze tijd. Wanneer wij om ons heen kijken zien we grote machthebbers. De een bewondert ze. De ander is heel kritisch. Als je dan over God spreekt, wanneer je het dan over Jezus Christus hebt, lijken dat vaak niet meer dan woorden. Het is toch Trump, het is toch Boris Johnson, het is toch Putin en ook Xi Jingpin die regeren? Wat kunnen wij daar nu aan doen? Toch zien we ook allemaal dat al deze en andere mensen de echte vrede en het echte uitzicht voor de wereld niet kunnen brengen. Meer dan 20 eeuwen na keizer Augustus is er geen vrede op aarde, is de dood nog steeds niet verdwenen en zien we nog zoveel verdriet, zoveel ellende op aarde. De gouden eeuw waar er vrede is, waar het leven niet meer bedreigt wordt is geen stap dichterbij gekomen. Keizer Augustus heeft met al zijn macht daarvoor niet kunnen zorgen. Het is duidelijk dat hij en al de machthebbers na hem niet de Verlossers zijn die echt redding en heil kunnen geven. Schijn bedriegt. Daarom wordt het meer dan tijd om naar de werkelijkheid te gaan. We letten daarop in het tweede punt.
- Hoe het in werkelijkheid is
In Rome is de oude godsdienst onder keizer Augustus hersteld. Veel mensen geloofden niet meer in goden. De keizer roept ze naar de oude godsdienst terug. Er worden 82 tempels in Rome hersteld. Nu gaat het met het Romeinse Rijk weer goed. De goden laten zien dat ze Rome helpen.
Zo lijkt het.
In het land waarin God Zijn volk leeft, hebben steeds weer Zijn woorden geklonken. Woorden die laten zien wie Hij is en wat Hij volgens Zijn beloften gaat doen. Hij heeft laten zien dat het vaak zo lijkt dat de koningen van de wereld het voor het zeggen hebben. Daarbij heeft Hij ook een doorkijkje gegeven hoe het echt in elkaar steekt. Ik denk nu o.a. aan Psalm 2: “Waarom woelen de volken
en zinnen de natiën op ijdelheid? De koningen der aarde scharen zich in slagorde en de machthebbers spannen samen tegen de Here en zijn gezalfde: Laat ons hun banden verscheuren
en hun touwen van ons werpen! Die in de hemel zetelt, lacht; de Here spot met hen. Dan spreekt Hij tot hen in zijn toorn, en verschrikt hen in zijn gramschap: Ik heb immers mijn koning gesteld over Sion, mijn heilige berg.” Vs 1-6
In het beloofde land klonken ook de profetieën van de enig levende God waaronder die over het Kind dat komen zal en de grote Verlosser zal zijn. O.a. in Jesaja 9: “Want een Kind is ons geboren, een Zoon is ons gegeven, en de heerschappij rust op zijn schouder en men noemt hem Wonderbare Raadsman, Sterke God, Eeuwige Vader, Vredevorst. Groot zal de heerschappij zijn en eindeloos de vrede op de troon van David en over zijn koninkrijk, doordat hij het sticht en grondvest met recht en gerechtigheid, van nu aan tot in eeuwigheid. De ijver van de Here der heerscharen zal dit doen.” Vs 5,6
Nu zie ik die zogenaamde Verhevene. Nu zie ik de machthebbers van onze tijd. Ik zie ook het kind dat in Bethlehem de stad van David geboren is. Hoe komt dit kind in de stad van David? Waarom is de Here Jezus niet in alle rust voor Maria in Nazaret geboren? Omdat in Micha 5 de HERE gezegd heeft dat in Bethlehem de Verlosser geboren zal worden. Dat daar geboren zal worden Hij die de Heerser zal zijn. Hoe zorgt de HERE daar voor? Door keizer Augustus juist op dat moment het bevel te laten geven dat de mensen zich moeten laten inschrijven in de stad van hun voorgeslacht. De Verheven Augustus lijkt zo machtig maar de Almachtige God gebruikt hem als Zijn knecht om Jozef en Maria op het moment van de geboorte van de Here Jezus in Bethlehem te brengen. Het is de HERE die regeert. Hij is het die boven al de machtigen van de aarde staat en de geschiedenis leidt naar Zijn doel.
Dan krijgt Augustus als de Verhevene heel indrukwekkende titels maar wat betekenen die uiteindelijk? De duivel wil de mensen in de tijd van de Here Jezus bedriegen. Let op Augustus, kijk eens hoe machtig hij is en waar hij voor zorgt. Om zo de aandacht van de Christus die komt af te leiden. Om Hem te laten ondersneeuwen. Laten we eens kijken wat er van die titels terechtgekomen is.
Laten we nog eens kijken naar de afkondiging die er in die tijd rondging in de omgeving waar de Here Jezus geboren wordt:
“De Almachtige Voorzienigheid heeft deze man, Augustus, met zulke gaven begiftigd voor het heil van de wereld, dat hij hem heeft aangewezen als heiland voor ons en voor de komende geslachten”
Heiland voor ons en de komende geslachten. Machthebbers beloven ons ook vandaag o zoveel. In onze tijd om stemmen te winnen. In die tijd om het volk rustig te houden. Zij gaan zorgen voor voorspoed en geluk. Voor gezondheid. Wat komt er van terecht? Is de honger van de wereld verdwenen, worden mensen allemaal goed behandeld? Zijn oorlog en mensenhandel en misdaad van de wereld verdwenen? Hebben daar de oude goden van de Romeinen voor gezorgd. Hebben daar ons verstand en onze inspanning in de 20e en 21e eeuw voor gezorgd? Kunnen wij onze kinderen opvoeden met de zekerheid dat ze zich nergens zorgen over hoeven te maken en dat ze ook kunnen rekenen op eeuwige gezondheid?
Nee, en nog eens nee. Wat een ellende, wat een haat, wat een machtsmisbruik, wat een corruptie enz. Dan komt de Zoon van God naar de wereld. Hij wordt mens. Hij houdt ons het volmaakt goede leven voor. Hij zoekt de oorzaak van al die ellende en al dat verdriet in de wereld op. Onze zonden, onze ongehoorzaamheid, ons verkeerde hart. Hij pakt die oorzaak aan! Hij wordt geboren voor zondige mensen. Hij draagt de straf tot op het kruis. Hij verdient de Geest om in een nieuw leven te gaan staan. Hij laat het tijdens Zijn leven op aarde zien. Bij Mijn Koninkrijk, bij Gods Koninkrijk hoort geen ziekte en dood. Hij geneest de zieken, Hij laat doden opstaan. Hij laat zien dat Hij de echte Verhevene is. Hij laat de dood als grote verliezer achter in het graf. Hij vaart op als de grote koning die zelfs door het gebied van de duivel trekt zonder dat de duivel daar iets aan kan doen. Hij komt terug als de Koning van de koningen! Daarbij stelt Augustus niets voor. Hij moet dan buigen voor Koning Christus.
Dan ging het verder in die afkondiging: “hij zal een einde aan de oorlogen maken, en zal alle dingen op waardige wijze in orde brengen.” De oorlogen zijn nooit verdwenen. Ook niet na een rustige periode in het Romeinse rijk. De ‘pax augusta’ kon niet blijven. We zien ook nu de verschrikkelijk oorlogen. Duizenden sterven en moeten vluchten. Verschrikkelijk als je dat ziet. Mensen zoeken eigen macht ten koste van anderen. Dat heeft de Verhevene Augustus niet kunnen veranderen. Vrede, vrede met God en mensen. Vrede die het volhoudt en eens zo zal heersen dat er alleen maar vrede is. Dat er alleen maar tot Gods eer op de nieuwe hemel en aarde waar het volle geluk en de volle harmonie zal zijn. Wat dan leidt tot de aanbidding van God door alles en ieder op die wereld. Voor die vrede zorgt alleen het Kind dat in Bethlehem geboren is: Jezus Christus! Ach wat zijn Augustus en al de wereldleiders dan een zielige, kleine mensen. Wat kunnen ze weinig. Ook zij staan schuldig tegenover God.
Toen werd ook afgekondigd: “Door zijn verschijning zijn de verwachtingen van onze voorvaderen vervuld – de geboortedag van de goddelijke heeft goede tijding aan de wereld gebracht. Vanaf zijn geboorte begint een nieuw tijdperk.”
Wat heeft de vrede van keizer Augustus gebracht? Een nieuw tijdperk? Nee, alles is bij het oude gebleven. Een wereld waarin mensen eigen macht en belang zoeken. Waar de liefde voor de naaste vaal ver te zoeken is. Een wereld waar wapenstilstanden afgesproken worden om even kerst te vieren en dan elkaar weer te lijf te gaan. Een wereld waarin pesten ook via sociale media doorgaat. Omdat de mens niet veranderd is. Nee, met keizer Augustus wordt het niets en is het nieuwe tijdperk niet gekomen. Wel heeft de HERE deze keizer gebruikt om Zijn belofte in Bethlehem te vervullen. Om er voor te zorgen dat er veel wegen in het Romeinse Rijk waren. Dat er zoveel rust en vrede in dat rijk was dat na uitstorting van de Heilige Geest de apostelen over deze wegen de volken konden gaan vertellen van dat ene Kind in Bethlehem geboren die door Zijn lijden en dragen van onze schuld en zonden de enige echte Heiland en Verlosser is. Van Hem die ons roept om in Zijn vrede te delen. Hij brengt echt het nieuwe tijdperk. In Hem is Gods Koninkrijk op aarde gekomen. In Hem is er de heerlijke toekomst in de hemel en de nieuwe aarde. De toekomst die vast en zeker is. De toekomst waar de vrede zonder enige tegenstand heerst. De vrede die de echte troost geeft als het zo moeilijk in je leven is, als eigen zonden je benauwen. Dan mag je zien op Christus en bij Hem vergeving vragen en krijgen. Die is er dan vast en zeker en dan wordt je op de weg van de vrede geleid!
Al die wereldleiders kunnen je het leven niet geven. Dat leven is er alleen maar dan ook zeker als je toevertrouwt aan het Kind van Bethlehem die de Man geworden is die als het Lam van God aan het kruis geleden heeft en als de Koning van de koningen regeert en eens zo op de wolken terugkomt. In hem is er leven en toekomst. Zoek het dan ook bij hem en niet bij de geweldigen op de deze aarde.
Komt laten wij aanbidden, komt laten wij aanbidden die Koning!
AMEN