ORDE VAN DIENST
Votum
Vrede/Zegengroet
Psalm 75:1,2,6
Lezing van Gods wet
Psalm 24:2,3
Doop
Psalm 139:6,7,8
Schriftlezing: Hosea 12
Mattheus 5:1-12
Psalm 46
Tekst: Genesis 25:24-28
Verkondiging van het evangelie
Psalm 90:1,8
Dankgebed
Collecte
Gezang 19:3,4
Zegen
Geliefde gemeente van onze Here Jezus Christus, broeders en zusters, jongens en meisjes
Een klein jongetje gedoopt. Berend. Wat voor een jongen zal het worden? Zal hij stoer en sterk zijn. Of wordt het een jongen die heel rustig is en die niet veel uiterlijk kracht uitstraalt. Zal hij later bekend staan als iemand die het avontuur zoekt of als iemand die niet erg opvallend in zijn leven zijn gang gaat. Er zit natuurlijk nog van alles tussenin.
Misschien hebben we en hadden we bij de geboorte en de doop van onze kinderen bepaalde verwachtingen van ze. Misschien was dat in jouw hoofd niet zo. Het is wel zo dat we in onze tijd heel verschillende verwachtingen zien. Juist in een tijd waarin we een waar offensief zien van wat dan genderneutraal genoemd wordt. Geslacht mag eigenlijk geen enkele rol meer spelen. Je moet ook zonder probleem van geslacht kunnen wisselen. Eigen keuze in plaats het lichaam dat je van je Schepper gekregen hebt is bepalend vinden velen.
Tegenover deze invasie van bepaalde ideeën zien we dat vooral in christelijke kring er verschillende initiatieven genomen worden om de verschillen tussen de geslachten te benadrukken. Er worden kampen en bijbelstudies gehouden die er op moeten wijzen dat een man een avonturier is, dat een man uit is op veel lichamelijke kracht. Een man moet een kerel zijn. Een echte man is sterk, geeft sterke leiding en zoekt het avontuur, zoekt de uitdaging. Een echte vrouw is lief en verzorgend en laat de initiatieven aan de mannen over. Is een vrouw die wel initiatieven neemt en in onze ogen niet zo heel erg verzorgend is geen echte vrouw? Is een man die graag thuis is en die niet zo op kracht en avontuur uit is geen echte man? Zijn bepaalde kenmerken die wij als vooral mannelijk en vrouwelijk noemen beslissend voor het echte man en vrouw zijn? Dat is ook een van de elementen die we in onze tekst naar voren zien komen. Ook dit heeft alles met Gods belofte te maken. Wat is die belofte en hoe gaan we daar in ons leven mee om. We zien hoe dat in onze tekst naar ons toekomt als ik jullie het evangelie van Jezus Christus verkondig onder het volgende thema:
DE HERE LEERT ONS IN DE GEBOORTE VAN EZAU EN JAKOB OP ZIJN BELOFTE TE LETTEN
1. De belofte die niet bepalend is
2. De belofte die wel bepalend is.
1. De belofte die niet bepalend is
Het is de HERE die zich heeft laten verbidden. We lezen dat in Genesis 25:21. Het betekent dat de HERE het gebed van Izak en Rebekka verhoord op grond van wat Hij beloofd heeft. Hij heeft niet ieder echtpaar beloofd dat ze kinderen krijgen. Hij heeft dat Izak en Rebekka wel belooft want uit hen moet dat grote volk komen waaruit de beloofde Verlosser zal komen.
Rebekka is in verwachting geraakt. Ze heeft ook de strijd tussen de tweeling die ze verwacht in haar buik gevoeld. De HERE die er voor heeft gezorgd dat ze in verwachting is geraakt, heeft haar verteld waarom het wel oorlog in haar buik lijkt. Dan komen de negen maanden zwangerschap tot een einde. De HERE bepaald de dag van de geboorte. Dan wordt duidelijk dat wat de HERE gezegd heeft ook echt zo is. Er wordt een tweeling geboren.
De eerste die geboren wordt is een heel opvallende verschijning. Er komt een jongetje in de wereld die al over zijn hele lichaam behaard is. In die zin lijkt deze baby meteen al een volwassen man. Zelfs op een volwassen man die opvallend veel haren over zijn hele lichaam heeft. Er wordt van hem ook gezegd dat hij rossig is. Dat kan hier wijzen op het haar dat rossig is. Het kan ook wijzen op de kleur van zijn huid die donkerder dan normaal is en wel roodbruin lijkt. Alsof hij al jaren door de zon gekleurd is. Hoe dan ook deze baby ziet er heel opvallend uit. Dit leidt er ook toe dat hij de naam Ezau krijgt. De naam Ezau betekent behaard. Het stuk land waarop de nakomelingen van Ezau later gaan wonen wordt Seir genoemd. Dat woord betekent zoiets als behaard, bebost. De afstammelingen van die behaarde baby gaan in een heel stuk bebost land wonen. Al met al geeft het uiterlijk van Ezau de indruk dat hij een echte kerel met kracht zal worden.
Bij de geboorte van Ezau zie je al meteen nog iets anders dat bijzonder is. Wanneer Ezau in de wereld komt, wordt meteen duidelijk dat er nog een tweede komt. Wanneer Ezau een keer uit Rebekka’s buik gekomen is, zie je meteen nog een handje. Een handje dat de hiel van zijn broer Ezau vasthoudt. Het is duidelijk dat het gevecht om de eerste plaats er in de buik van Rebekka al was. Dat kleine kereltje dat nog geboren moet worden heeft het moeten afleggen tegen zijn broer die duidelijk sterker is dan hij. Die duidelijk meer een kerel is dan hij. Toch heeft deze kleine jongen er alles aan gedaan om de eerste te zijn. We zien dat hij geworsteld heeft. Juist dat vastpakken van de hiel dat de indruk geeft dat hij Ezau wil terugtrekken om zelf de eerste te zijn levert hem zijn naam op. Een naam die twee betekenissen heeft. Dat is: hij die de hiel vasthoudt en ook bedrieger. Je ziet ook hoe dat in vertalingen terugkomt en je dan moet kiezen terwijl allebei betekenissen meespelen. Je ziet dat heel duidelijk in de vertaling van Hosea 2:4. Ik geef die van zowel de 51 vertaling als de HSV:
“In de moederschoot bedroog hij zijn broeder, en in zijn mannelijke kracht streed hij met God.”
“In de moederschoot pakte hij zijn broer bij de hielen; in zijn kracht streed hij met God.”
In de NBV hebben ze geprobeerd dit met een woord allebei weer te geven: “Al in de moederschoot heeft hij zijn broer beetgenomen, en in de kracht van zijn leven worstelde hij met God.”
We zien ook bij de geboorte van Jakob al meerdere dingen die tijdens zijn leven heel duidelijk vorm gaan krijgen.
Ezau en Jakob zijn geboren. Ezau is de eerstgeborene. Jakob is de zoon van Gods belofte via Hem zal het volk komen waaruit de Christus geboren zal worden. Hij is de jongste maar toch zal de oudste hem dienen volgens Gods Woord. Ze zijn wel allebei kinderen die Gods belofte hebben gekregen in het verbond. Ook Ezau krijgt de belofte dat de HERE zijn Vader wil zijn. Dat als hij zich in Gods weg voegt en in liefde voor de HERE leeft er voor hem verlossing van Gods oordeel over zijn leven is. Izak is 60 jaar bij de geboorte van zijn twee zonen. Ze groeien op.
Je ziet als ze opgroeien dat het heel verschillende jongens en mannen zijn. Ezau is de man die graag van huis is en het avontuur opzoekt. Hij is het die door het open veld zwerft om te jagen. Hij wordt een ervaren en goede jager. Izak heeft een duidelijke voorkeur voor Ezau omdat hij een echte kerel is en voor een heerlijke maaltijd met wild kan zorgen. Daartegenover heb je dan Jakob. In onze vertaling wordt hij een huiselijk man genoemd. Iemand die graag thuis bij de tenten bleef. Terecht vertaalt de HSV hier anders en beter. Die geeft de vertaling: een oprecht man. Dat is een betere vertaling van het woord dat hier in het Hebreeuws staat. Ik kom er in het tweede punt op terug wat dit nu echt in deze geschiedenis en voor ons betekent. Rebekka heeft een duidelijk voorkeur voor Jakob en laat dat duidelijk blijken. Je ziet hoe hier de kinderen zorgen voor een afstand tussen 2 ouders die tot de geboorte juist vanuit de liefde en afhankelijkheid van de HERE in eenheid en liefde leefden.
Ezau een jager en meer thuis in het veld dan thuis. Jakob een oprecht man die je vooral vindt in de tenten bij Izak en Rebekka. Dit verschil heeft alles met Gods belofte te maken. Met Gods weg met deze twee mannen.
Ezau is de eerstgeborene. Dat zorgt er ook voor dat hij een duidelijke verantwoordelijkheid van de HERE gekregen heeft. We zullen in een volgende preek nog zien dat het eerstgeboorterecht en de zegen die uiteindelijk gegeven wordt niet precies hetzelfde zijn. Ezau is de eerstgeborene. Hij heeft in de kerk in Kanaän die op dat moment heel klein is een duidelijke verantwoordelijkheid. Hij is een van de mannen die leiding moet geven daar. We moeten bedenken dat er grote kudden waren en veel knechten met hun gezinnen waar ook voor gezorgd moest worden. Wie in liefde voor de HERE leeft die leert om niet voor zichzelf te leven. Die leert om juist in dienst van Gods Koninkrijk te staan en van Christus kerk. Dan piep je er niet steeds tussenuit om je eigen ding te doen en je eigen plezier te zoeken. We lezen later ook dat Ezau echt voor zichzelf leeft en dat Gods wil en roeping voor hem niet belangrijk is. Dat zien we ook als hij vrouwen voor zichzelf kiest met wie hij het leven wil delen. Dat is geen vrouw met wie hij in liefde zich inzet voor de HERE en Zijn Koninkrijk. We lezen daarover: “Toen Esau veertig jaar oud geworden was, nam hij tot vrouw Jehudit, dochter van de Hethiet Beëri, en Basemat, dochter van de Hethiet Elon.En zij waren een kwelling des geestes voor Isaak en voor Rebekka.” Gen 26:34. Ook in het Nieuwe Testament lezen we dat Ezau het niet zo nauw nam met de wil en roeping van de HERE: “Laat niemand een hoereerder zijn, of onverschillig als Esau“. Hebr 12:16
Voor Ezau is Gods belofte die hij in het verbond gekregen heeft niet belangrijk. Gods belofte bepaalt niet zijn leven. Hij leeft echt voor zichzelf.
Wanneer we daar nu het leven van Christus die uit Jakob geboren is naast zetten, zien we iets heel anders. Ook het onderwijs van onze Heiland die zichzelf juist wegcijferde om ons te kunnen redden is zo anders. Laten we eerst eens kijken naar dat onderwijs van de Here Jezus. Dat ook ons raakt als mensen die Gods belofte gekregen hebben net als Berend vanmorgen:
“Zalig de zachtmoedigen, want zij zullen de aarde beërven. Zalig die hongeren en dorsten naar de gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden. Zalig de barmhartigen, want hun zal barmhartigheid geschieden. Zalig de reinen van hart, want zij zullen God zien. Zalig de vredestichters, want zij zullen kinderen Gods genoemd worden.” Matt 5:5-9 Je ziet hier dat wie echt volgens Gods belofte leeft er voor anderen wil zijn en niet leeft voor zichzelf en wat jij vooral leuk vindt. Dan ben je ook niet iemand die samen met de mensen met wie je optrekt en met wie je als man of vrouw leeft je plezier in een leven tegen Gods wil in vindt. De Here Jezus leert ons iets dat Hij zelf zo volmaakt gedaan heeft en Hem zelfs in de hel gebracht heeft terwijl Hij de enig rechtvaardige mens op aarde was. Zelfs de Zoon van God. Ik denk nu aan wat Hij zegt in Markus 10:45: “Want ook de Zoon des mensen is niet gekomen om Zich te laten dienen, maar om te dienen en zijn leven te geven als losprijs voor velen.”
Ezau was beslist niet iemand die dienstbaar wilde zijn. Hij leefde voor zichzelf. Als je dan ziet dat Izak juist de voorkeur voor Ezau had, zie je hoe je ook in geloof periodes kunt hebben dat je geestelijke leven op een laag peil komt te staan. Izak is niet de man die Ezau terugroept van zijn verkeerde weg. Hij steunt hem eerder. Wat een verkeerde invloed gaat er dan van je uit in je gezin. Izak had juist de taak om Ezau er op te wijzen hoe belangrijk het is om Gods belofte bepalend in zijn leven te laten zijn. Bij alle zwakheid en zondigheid is dat bij Jakob anders. We letten daarop in de tweede plaats.
2. De belofte die wel bepalend is
Voordat we nu naar Jakob gaan en de houding van moeder Rebekka moet ik eerst een soort tussenopmerking maken. Wanneer je tussen je kinderen de verschillen ziet, moet je goed bedenken dat wie rustiger dan de ander is niet van zichzelf beter is. Het is ook heel belangrijk om niet van de een meer te houden om dat die ene beter bij jou past dan de ander. Al onze kinderen zijn uit zichzelf even slecht! Ze worden echt allemaal in zonde ontvangen en geboren. Wat is het belangrijk dat we als ouders aan al onze kinderen laten zien en voelen dat we van ze houden. Dat we elk van hen in liefde willen leiden tot Christus. Dat geen van hen daarvoor te slecht of te goed is. Echte liefde, altijd weer onvoorwaardelijke liefde voor al onze kinderen om ze die liefde van God te laten zien die zelfs naar jou en mij uitgaat. Daarin beeld van God willen zijn. Dat vraagt om gebed van ons als ouders en ouderen. Om niet voor te trekken, om niet de een meer lief te hebben dan de ander.
Dan lezen we van Jakob dat hij een oprecht man was en in de tenten bleef dichtbij Izak en Rebekka. Dat woordje oprecht vinden we vaak moeilijk omdat we weten dat Jakob later in zijn leven er niet vies van was om door leugen en door trucjes anderen om de tuin te leiden. Hij is het die toch meerdere keren zo bezig is dat hij denkt het zelf te moeten doen en het niet in vertrouwen aan de HERE overlaat. Het is ook daarom dat er meerdere keren voor gekozen is om niet met oprecht maar met iets als ‘huiselijk of rustig’ te vertalen. Toch staat dat er niet. Hoe kan Jakob nu ‘oprecht’ genoemd worden. We moeten goed bedenken dat oprecht niet zondeloos betekent. Dat is net als bij David die ondanks grote zonden in zijn leven een man naar Gods hart genoemd wordt. Bij David wijst het er op dat hij steeds weer naar de HERE teruggaat. Je ziet hetzelfde op een andere manier bijvoorbeeld ook bij Abraham en Petrus. Zij willen toch steeds weer kind van God zijn en volgens Zijn wil leven. Zij vallen steeds weer terug op Gods belofte In liefde die ook berouw betekent.
Zo is het hier ook bij Jakob. Zijn leven is gericht op de HERE en Zijn belofte. Zijn fout is dat hij denkt de HERE daarbij geregeld een handje te moeten helpen. Toch is het zo dat zijn leven niet los van de HERE is. Hij is op Hem gericht en leeft ook in de tenten bij zijn vader en moeder. Hij neemt daar ook zijn verantwoordelijkheid in de door God afgezonderde gemeenschap. Hij is zo een levend lid van Christus kerk. Je ziet hoe belangrijk het is om steeds weer op Gods belofte te letten en niet op kracht of op een bepaalde eigenschap die jou in een ander heel erg aantrekt. Dat is voor de opvoeding van het grootste belang. Ook voor de opvoeding en voor de eenheid van vader en moeder in de opvoeding is het van het grootste belang dat we al onze kinderen in liefde opvoeden omdat de HERE zelf met Zijn belofte naar ze is toegekomen.
Dan gaat het er niet om dat een van onze kinderen zo is dat wij of anderen zeggen moet je eens kijken dat is nog eens een kerel of dat is nog eens een vrouw. Dan gaat het nooit om het uiterlijke. Daar kom ik zo nog op terug. Wij moeten mensen ook niet drukken in wat wij van een man of een vrouw verwachten. Dan kan het zijn dat we onze kinderen juist in een rol drukken waarin ze niet kunnen zitten en problemen krijgen met hun man of vrouw zijn. De een is in onze ogen mannelijker en vrouwelijker. Dat geldt voor beide geslachten. Het gaat er om dat wij en onze kinderen leven volgens de wil van God en daarop gericht zijn. Daar wil je op het gebed en door het werk van Gods Geest je kinderen naar toe leiden. Dan hoeft een jongen niet een stoere kerel te zijn in de ogen van mensen, dan hoeft een vrouw niet een prachtige vrouw te zijn in de ogen van mensen. Dan gaat het er om dat onze kinderen leren volgens Gods opdracht in deze wereld als mannen en vrouwen te leven. In vertrouwen en liefde op de HERE de God van de belofte.
Dan gaat het niet om grote menselijke kracht. Dat zie je heel duidelijk als je op de grote zoon van Jakob let. De HERE zorgt dat Hij komt ondanks dat Jakob het met menselijke kracht niet van Ezau kon winnen. Hoe komt de Here Jezus dan? Als de sterkste kerel waarvan iedereen ziet dat Hij de sterkste is? Nee! Luister maar eens naar wat de HERE zelf door Jesaja van de Christus die komt profeteert: “Want Hij is als een loot opgeschoten voor Zijn aangezicht, als een wortel uit dorre aarde. Gestalte of glorie had Hij niet; als wij Hem aanzagen, was er geen gedaante dat wij Hem begeerd zouden hebben. Hij was veracht, de onwaardigste onder de mensen, een Man van smarten, bekend met ziekte, en als iemand voor wie men het gezicht verbergt; Hij was veracht en wij hebben Hem niet geacht.” Jes 53:2,3 HSV
De Here Jezus was in de ogen van mensen een zwak mens. Hij was ook niet iemand die met slimme trucjes werkte. Hij was zo oprecht dat er nooit maar een zonde in Zijn gevoel, in Zijn gedachten, in Zijn daden was. Hij was zondeloos. Meer dan Jakob was en is Hij. Hij is het die ondanks alle menselijke en duivelse krachten overwint. Juist omdat Hij in alles ook in Zijn taak als de Verlosser bouwde op de HERE. Op Zijn belofte. Daarin schieten wij zoveel tekort. Wij vertrouwen zo vaak op onszelf en onze eigen gedachten. Wat is het belangrijk dat we door met ons hart te luisteren naar de HERE daarvan afstappen. Dat we in onze hele leven en ook in onze opvoeding op de HERE en Zijn belofte, Zijn Woord bouwen. Dan is er vergeving, dan is er uitzicht. Als wij echt op Gods belofte steeds weer gericht zijn en die vastgrijpen. Dan is Christus het die voor ons vergeving en dat geweldige eeuwige leven verdiend heeft. Dan kun je je zo zwak voelen, dan kan het zijn dat jij steeds weer voelt dat je niet aan de verwachtingen van mensen om je heen voldoet. Dat kan heel veel pijn geven. Dat kan ook de verleiding geven om tot verkeerde dingen te komen. Wat is het dan belangrijk om op de HERE als je Verlosser en Vader te letten. Om je aan Hem toe toevertrouwen. Want ook als je in de ogen van mensen zwak bent mag je weten dat de Geest, dat God zelf dit zegt: “Let namelijk op uw roeping, broeders: er zijn onder u niet veel wijzen naar het vlees, niet veel machtigen, niet veel aanzienlijken. Maar het dwaze van de wereld heeft God uitverkoren om de wijzen te beschamen, en het zwakke van de wereld heeft God uitverkoren om het sterke te beschamen. En het onaanzienlijke van de wereld en het verachte heeft God uitverkoren, en wat niets is, om wat iets is teniet te doen,
opdat geen vlees voor Hem zou roemen.”1 Kor 1:26-29
Het gaat niet om mijn kracht of slimheid. Daar red ik het niet mee. Let op Jakobs grote Zoon Jezus Christus. Vertrouw je aan hem als de gekruisigde toe dan ben je sterk, onoverwinnelijk. Allen door Zijn werk en Zijn kracht!
God zij gelooft
AMEN